Regeringsbrief beveelt Tweede Kamer eerlijke vleesprijs aan en goedkopere groenten en fruit
PERBERICHT
Regeringsbrief beveelt eerlijke vleesprijs aan en
goedkopere groenten en fruit
Belastingvoorstel zou vanaf 2023 in kunnen gaan
Den Haag, 23 april 2020 – Minister Hoekstra (Financiën) heeft gisteren een ambtelijk advies voor een volgende kabinetsperiode voor een reële prijs van vlees en goedkopere groenten en fruit (vanaf 2023) naar de Tweede Kamer gestuurd. Het betreft de positieve uitkomst van berekeningen door topambtenaren die de staatssecretaris van Financiën in november aan de Tweede Kamer toezegde, van een verbindend voorstel uit de True Animal Protein Price Coalitie (TAPP Coalitie). Sinds 2018 pleit deze brede coalitie voor het belang van deze eerlijke beprijzing van vlees en zuivel. Pier Vellinga, voorzitter van de TAPP Coalitie: “De coalitie heeft onderzocht dat er te weinig betaald wordt voor vlees. Dat zorgt voor meer klimaatschade, ontbossing, verminderd dierenwelzijn, hoge zorgkosten en lage inkomens voor boeren. Een eerlijke, iets hogere prijs voor vlees draagt flink bij aan de oplossingen van deze problemen. We zijn verheugd dat er op ambtelijk en politiek niveau steeds meer geluisterd wordt naar ons verbindende voorstel waarin iedereen recht gedaan wordt. We meten al een groot draagvlak voor dit voorstel, een meerderheid van de bevolking. We roepen politieke partijen op om deze voorstellen over te nemen in hun verkiezingsprogramma’s. Het levert winst op voor iedereen: goedkopere groenten en fruit, extra geld voor verduurzaming bij boeren, lagere zorgkosten, een schoner milieu en meer dierenwelzijn”. Uit eerdere peilingen onder Nederlandse burgers kwam al naar voren dat het grootste gedeelte van de consumenten het voorstel steunt; op voorwaarde dat de betaalde meerprijs voor vlees echt terugvloeit naar de goede veranderdoelen (63% is voor en VVD-stemmers steunen het plan het meest[1]).
Opbrengsten hogere vleesprijs voor iedereen
Het plan van de TAPP Coalitie is om de opbrengsten van de eerlijkere prijs in een fonds te alloceren dat gebruikt wordt om groente en fruit goedkoper te maken. Daarnaast kan een groot deel (33-50%) worden ingezet om de landbouwsector te verduurzamen. Ook is er ruimte om de zorgtoeslag te verhogen of belastingen te verlagen en uitkeringen te verhogen, zodat de koopkracht gelijk blijft voor de Nederlanders met lagere inkomens.
Effect op zorg, milieu, gezondheid en landbouw
Het voorstel is volgens onderzoekers positief (netto) voor de economie en bovendien goed voor consumenten. Netto gaan mensen met een laag tot middeninkomen er iets op vooruit. Iedereen die iets minder vlees eet en meer groente of vleesvervangers gaat er ook op vooruit. Consumenten zullen gezonder eten, waardoor hun gezondheid beter blijft of wordt. Hierdoor zullen de continu stijgende zorgkosten minder stijgen. Omdat er minder vlees gegeten wordt en meer groenten, zal vanaf 2025 het aantal nieuwe patiënten met diabetes met 7,6% afnemen (4434 personen). Bij beroerte is de daling 2,7% (2883 mensen) en bij dikke darmkanker is de daling 2,9% (454 mensen). Verder zal dit voorstel zorgen voor een afname in CO2-uitstoot (2 Mton CO2), veevoer en het aantal dieren dat geslacht wordt. Er wordt 18 miljoen kuub water bespaard.
De TAPP coalitie biedt vanaf volgende week een petitie aan die door Nederlanders ondertekend kan worden om de invoering van een eerlijke vleesprijs te versnellen.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Noot voor de redactie, niet voor publicatie.
De doorrekening van topambtenaren t.a.v. een reele prijs voor vlees is hier te vinden: https://www.rijksfinancien.nl/bmh/bmh-10-naar-een-duurzamer-voedselsysteem.pdf
De andere voorstellen in de BMH zijn hier te vinden:
https://www.rijksfinancien.nl/brede-maatschappelijke-heroverwegingen
Meer info: www.tappcoalitie.nl
Voor vragen, neem contact op met:
Jeroom Remmers, TAPP Coalitie, 06 22 40 77 12, info@tappcoalitie.nl
Eli Schim van der Loeff, OPRG +31 (0)6 2955 1961, eli.schimvanderloeff@omnicomprgroup.com
Extra informatie:
De rapporten van de Brede Maatschappelijke Heroverwegingen (BMH) zijn door het kabinet aangeboden aan de Tweede Kamer. Dit zijn doorgerekende hervormingsvoorstellen van de huidige regering voor een volgende regering, die naar politieke partijen gestuurd worden ter inspiratie. Politieke partijen kunnen kiezen welke maatregelen hiervan worden overgenomen in verkiezingsprogramma’s. Een onderdeel van de BMH over landbouw en voedsel is het rapport ‘Tenminste houdbaar tot, bewegen naar een duurzaam voedselsysteem’.
De voorstellen gaan over een verbruiksbelasting naar externe effecten per kg vlees, die vanaf 2023 jaarlijks 850 miljoen opleveren en na 2025 zelfs 1700 miljoen euro. Een suikerbelasting op frisdrank en vruchtensappen zou 610 miljoen euro per jaar opleveren, terwijl groenten en fruit 160 miljoen euro per jaar goedkoper worden door middel van een subsidie. Het werkgroep met ambtenaren zag af van een btw verlaging op groente en fruit en koos voor een subsidie. Alls mogelijk alternatief voor een verbruiksbelasting op vlees is ook een btw verhoging op vlees doorgerekend oor naar het hoge tarief (610 miljoen euro per jaar), maar de onderzoekers gaven aan dat de milieu- en gezondheidswinst hierbij veel lager is dan de verbruiksbelasting. Ook de TAPP coalitie raadt btw verhogingg af om 7 redenen (zie punt 9 in de Q&A: https://tappcoalitie.nl/q-a-eerlijke-vleesprijs). De BMH stelt letterlijk:
"De huidige Nederlandse voedselconsumptie gaat gepaard met gezondheidsrisico’s. Bijna 50% van de Nederlandse bevolking is te zwaar. Onder lagere inkomensgroepen ligt dit percentage hoger. Het voedingspatroon van het merendeel van de Nederlanders komt niet overeen met de richtlijnen voor gezonde voeding; 2% van de Nederlanders eet volgens de Schijf van Vijf. Er is een overconsumptie van rood vlees, suikers (hoogcalorisch voedsel), zout en verzadigde vetten, terwijl van de meer gezonde producten zoals groenten, fruit, vis en vezels de gemiddelde Nederlander te weinig eet. Ongezonde voeding is verantwoordelijk voor ruim 8% van de ziektelast in Nederland, dit leidt tot € 6 mld. euro zorgkosten per jaar.
"De beprijzingsmaatregelen op vlees en suiker vanaf 2023 heffingsinkomsten op. De werkgroep adviseert een gedeelte van deze inkomsten te gebruiken om de prijs van groente en fruit te verlagen. Daarnaast kunnen deze additionele inkomsten worden gebruikt om negatieve welvaartseffecten voor consumenten (deels) te verminderen en voor extra verduurzamingsinvesteringen bij producenten”. Hiermee worden subsidies voor boeren bedoeld en compensaties voor lage inkomensgroepen als voedsel gemiddeld iets duurder zou worden. De BMH stelt hierover:
"Opbrengsten van beprijzingsmaatregelen, zoals heffingen op vlees en suiker, kunnen worden aangewend om draagvlak voor verduurzaming van het voedselsysteem verder te bevorderen. Dit zogeheten ‘terugsluizen’ van middelen kan op verschillende manieren, bijvoorbeeld via een terugsluis naar consumenten - vooral in lagere inkomensgroepen - en stimuleringsmaatregelen voor duurzame productie en consumptie zoals groenten en fruit. Ter inschatting van de gecombineerde effecten van beprijzing is een voorbeeld- doorrekening gemaakt door experts van WUR/WEcR en RIVM. Hierbij is uitgegaan van een heffing op vlees naar extern effect per kilo, een heffing op de prijs van frisdrank van 30% per liter en een prijsverlaging van groente en fruit via een lagere BTW.
[1] Volgens Algemeen Dagblad 63% van hun lezers en volgens een andere enquête 52-62% van de stemmers op de vier regeringspartijen: VVD-stemmers steunen het plan het meest.
Nieuwsberichten n.a.v. dit persbericht:
https://www.boerderij.nl/Home/Nieuws/2020/4/Vleesheffing-en-suikertaks-opnieuw-op-tafel-574955E/
