Reactie Tapp Coalitie Klimaatakkoord: blij met erkenning kabinet van noodzaak 40% reductie vleesconsumptie
Reactie Tapp Coalitie Klimaatakkoord: blij met erkenning 40% lagere vleesconsumptie
In het Klimaatakkoord voor landbouw en voeding staan diverse maatregelen gericht op een lagere vleesconsumptie 'zodat consumenten zelf kunnen kiezen om duurzamer te gaan consumeren'. https://www.klimaatakkoord.nl/landbouw-en-landgebruik/vraag-en-antwoord/minder-vlees-eten
Er zijn twee doelen voor 2050:
1) minder vlees consumptie en meer plantaardige eiwitconsumptie conform de Schijf van Vijf
2) 10-15% minder eiwitten in totaal consumeren.
Totaal leidt dit tot 40% minder vleesconsumptie als regeringsdoelstelling voor 2050 vanwege het Parijs Klimaat Akkoord (1,5 graden Celsius stijging van de temperatuur, maximaal).
Er zijn geen tussendoelen opgenomen voor 2025 of 2030 maar een lineair verband ten opzichte van 2019 is: 10% minder vleesconsumptie in 2025 en 20% minder vlees in 2030.
De Tapp Coalitie, waarin partijen op het gebied van voeding, milieu, dierenwelzijn en gezondheid samenwerken, is positief over het Klimaatakkoord (1) dat erkent dat consumenten vanwege het klimaat meer groenten en fruit en 40 procent minder dierlijke eiwitten zullen moeten eten, waaronder vlees en zuivel. In het klimaatakkoord zeggen supermarkten hierbij toe een grote rol te gaan spelen door ‘klimaatvriendelijke producten als gemakkelijkste en normaalste keuze voor consumenten te positioneren en het verleiden van de consument om meer plantaardige eiwitten te kopen ten opzichte van dierlijke producten ’. Eerder al berekende PBL (2) dat minder vlees en zuivelconsumptie leidt tot 5 Mton CO2 reductie in 2030 en 8 Mton CO2 reductie in 2050, terwijl de klimaatopgave in de landbouw binnen het Klimaatakkoord via technische maatregelen 6 Mton is en de totale klimaatopgave in de gebouwde omgeving (aardgasloze gebouwen met duurzame energie) slechts 3,5 Mton CO2 is (4).
Jeroom Remmers, directeur van de Tapp Coalitie: 'Opvallend is dat het klimaatakkoord op pagina 152 verhullend opschrijft dat partijen streven naar een 40 procent lagere consumptie van vlees en zuivel over 30 jaar. Want het klimaatakkoord stelt dat alle partijen erkennen dat in 2050 een 10-15 procent lagere consumptie van eiwitten nodig is (waaronder vlees en zuivel) en dat daarnaast een verschuiving nodig is naar een hogere consumptie van groenten en fruit en minder vlees en zuivel, conform de adviezen van het Voedingscentrum. Die voedingsadviezen zijn in het Preventie Akkoord genoemd: we moeten van 38 kilo vlees per Nederlander naar 25 kilo vlees. Dat is 34 procent minder vlees. Samen met de 10-15 procent lagere consumptie van eiwitten uit het Klimaatakkoord, betekent dat een lagere vleesconsumptie van ca. 40 procent, volgens het Voedingscentrum'.
De technische onderbouwing wordt hieronder gegeven door Corne van Doorn, een expert van het Voedingscentrum, na navraag door de Tapp Coalitie:
“Om een gezonde balans te hebben in de verhouding van dierlijke en plantaardige eiwitten in ons dieet, conform de adviezen hieromtrent van het Voedingscentrum, is een balans nodig met >50% plantaardig eiwit (dus alles tussen 50/50 en 60/40). Deze 50% heb je bij aanbeveling van het Voedingscentrum van maximaal 500 gram vlees.
Nederlanders eten gemiddeld 98 gram vlees per dag (=686 per week), dus 500 g is 27% minder vlees (-27 gram per dag). Voor mannen is dat 38%, omdat zij gemiddeld op 115 gram zitten. https://www.wateetnederland.nl/resultaten/voedingsmiddelen/consumptie/vlees
De eiwitconsumptie is in Nederland gemiddeld 78 gram per dag. Hiervan komt 28% van vlees. https://www.wateetnederland.nl/resultaten/energie-en-macronutrienten/bronnen
Het Klimaat akkoord stelt dat die eiwitconsumptie met 15% omlaag moet. 15% minder eiwit is 12 gram; er staat niet bij dat dat dierlijk eiwit moet zijn. Daarvan is 28% = 3,3 gram eiwit uit vlees minder. Stel dat vlees voor 25% eiwit is, dan gaat het over 13 gram vlees minder. Dat is 13% van 98 gram.
Samen kom je dus op 27% + 13% = 40% minder vleesconsumptie, wat het doel is van het Klimaat akkoord dat in juni door het kabinet is vastgesteld. Voor mannen is het: 38% + 13% = 51% minder vlees.
De TAPP Coalitie roept het kabinet op om in Jip en Janneke taal aan burgers en voedingsexperts uit te leggen wat er in het Klimaatakkoord is afgesproken over de doelen en redenen voor verlaging van de consumptie van vlees en wat de instrumenten worden om dit belangrijke klimaatdoel te realiseren om aan het Parijs Klimaat Akkoord bij te dragen.
Remmers: “Wat ook nog ontbreekt in het Klimaatakkoord, is een instrument om die vleesconsumptie te verlagen, want onduidelijk is of, hoe en wanneer supermarkten hier iets mee gaan doen. Wat gaan zij in 2020 en 2021 precies doen? We denken graag met kabinet en stakeholders mee. Zo'n 80% van de bevolking is neutraal tot positief als supermarkten, zonder de prijs van het winkelmandje of hun winst te verhogen prijzen van gezonde producten zoals groenten en fruit met 15-25% verlagen en de prijzen van vlees met 15-25% verhogen".
Remmers: "De Tapp Coalitie heeft een uitstekend voorstel ontwikkeld: een eerlijke vleesprijs , waarbij de opbrengsten terecht komen in een Fonds Eerlijke Voedselprijs met uitkeringen aan boeren voor verbeteringen op het gebied van milieu, natuur en klimaat. Hiermee kunnen klimaatambities in de landbouw zoals in het Klimaatakkoord zijn benoemd, financieel ondersteund worden. Maar dat kan ook via nieuwe maatregelen zoals minder dieren per stal of per bedrijf”. Remmers: “We zullen de Tweede Kamer vragen een eerlijke vleesprijs van 20 eurocent per ons in te voeren en het Fonds Eerlijke Voedselprijs, op te nemen in een uitvoerings paragraaf van het Klimaatakkoord, voor het gewenste verdienmodel in de landbouw voor klimaatprestaties. Dit voorstel (3) wordt op hoofdlijnen gesteund door o.a. Greenpeace, Milieudefensie, Urgenda, Oxfam Novib, Natuur en Milieu en Wakker Dier, naast de Tapp Coalitie partijen zoals Vereniging Arts en Leefstijl” (zie Urgenda maatregel 11; 1 dag in de week minder vlees).
Het Rijk zal een publiekscampagne lanceren om burgers bewust te maken van de persoonlijke rol in de klimaattransitie en de nodige gedragsverandering. De Tapp Coalitie denkt graag mee over de invulling van deze campagne over o.a. het minder kopen van vlees en zuivel. Het Rijk wil ook een voorbeeldrol spelen bij de overheidsinkopen van 77 miljard euro per jaar voor 1 Mton reductie. De Tapp Coalitie denkt graag mee over ‘true pricing’ en klimaatneutraaal vlees en zuivel bij overheidscatering.
Niet voor publicatie:
Meer info: Jeroom Remmers, directeur Tapp Coalitie, 06 22 40 77 12 info@tappcoalitie.nl
De True Animal Protein Price Coalition (TAPP Coalitie), is een nieuwe organisatie in Amsterdam, in 2018 opgericht, die zich inzet voor het betalen van de 'echte' prijs van voedsel, inclusief afgewentelde kosten op milieu en gezondheid, te beginnen bij vlees en zuivel, Partners zijn o.a. Kipster, Eosta, Climate Neutral Group, Triodos Foundation, Varkens in Nood, melkveehoudersorganisaties netwerk GRONDig, Caring Farmers en de Vegetariersbond.
1 https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/klimaatakkoord/documenten/rapporten/2019/06/28/klimaatakkoord
2 P. 188 https://www.pbl.nl/sites/default/files/cms/publicaties/pbl-2018-analyse-van-het-voorstel-voor-hoofdlijnen-van-het-klimaatakkoord-3380.pdf
3 https://www.tappcoalitie.nl/nieuws/11108/lancering-klimaatmaatregel--minder-vlees--met-urgenda
4 Het PBL heeft het concept klimaatakkoord (versie juni 2018) doorgerekend voor landbouw en voedsel. Zie p. 188 https://www.pbl.nl/sites/default/files/cms/publicaties/pbl-2018-analyse-van-het-voorstel-voor-hoofdlijnen-van-het-klimaatakkoord-3380.pdfDe CO2-reductie door de beoogde verandering in eiwitconsumptie in 2050 bedraagt volgens PBL bijna 8 Mton CO2. Uitgaande van een afname van de eiwitconsumptie in Nederland met 10% en een verhouding tussen dierlijk- en plantaardig eiwit in het dieet van 50:50 in 2030, bedraagt de CO2-reductie in 2030 door verandering van de eiwitconsumptie 5 Mton CO2. Dit is veel meer dan de 3,5 Mton CO2 reductie die de opgave is voor de gebouwde omgeving voor 2030 (aardgasvrij). Minder vlees eten is levert dus 40% meer CO2 reductie op dan alle gebouwen van het gas af.