Menno Snel, Staatssecretaris Financien zegt Tweede Kamer toe dat eerlijke vleesprijs onderdeel wordt onderzoek nieuw belastingstelsel
Op woensdag 13 november heeft Menno Snel, D66 Staatssecretaris voor Financien, in de Tweede Kamer toegezegd dat een eerlijk vleesprijs onderdeel wordt van een onderzoek over een nieuw belastingstelsel. "Misschien niet helemaal het voorstel van de Tapp Coalitie, maar wel een eerlijke vleesprijs". Dit naar aanleiding van vragen van Kamerleden van D66, GroenLinks en PvdD. Alle Kamerfracties hadden een dag eerder een brief over een eerlijke vleesprijs in ontvangst genomen, die door meer dan 100 jongeren organisaties werd gesteund en waarin het voorstel van de Tapp Coalitie voor een eerlijke vleesprijs werd gesteund. De Kamerleden verwezen in hun toespraken naar deze brief. Eerder al bleek dat een meerderheid van de bevolking voorstander is van een eerlijke vleesprijs. Het onderzoek van Menno Snel zal waarschijnlijk begin 2020 aan de Kamer worden aangeboden.
Zie youtube film over de eerlijke vleesprijs: https://www.facebook.com/Urgenda/videos/1250520385147249/?t=5
Zie ook nieuwsbericht over de toezegging van Menno Snel in vakblad de Boerderij en in Duurzaam Nieuws:
https://www.duurzaamnieuws.nl/overheid-gaat-eerlijke-vleesprijs-onderzoeken/
Hieronder volgt het woordelijk (steno) verslag van wat er door Kamerleden en Menno Snel is gezegd over een eerlijke vleesprijs:
Bart Snels, GroenLinks:
Het tweede wat concretere punt is de petitie die vanmiddag is aangeboden door jongerenorganisaties voor een eerlijke vleesprijs. Dat was een degelijk onderbouwd voorstel met een dik rapport ook van CE Delft eronder. We kunnen de prijs van vlees verhogen en tegelijkertijd lagere inkomens tegemoetkomen, we kunnen boeren tegemoetkomen, we kunnen de prijzen van groente en fruit verlagen. Dat vond ik een interessant voorstel en daar hoor ik graag een reactie op van de staatssecretaris. Ook dat onderwerp kan wellicht een plek krijgen bij de verkenningen in het voorjaar, in het kader van vergroening en duurzaamheid. Vergroening van het belastingstelsel blijft een belangrijke invalshoek van mijn fractie als het gaat over belastingpolitiek.
D66 Steven van Weyenberg:
Voorzitter. Dat geldt ook voor de fiscale behandeling van vlees. Daar hebben we een petitie over ontvangen. Er is in het verleden vaak over nagedacht om dat via de btw te regelen. Dat blijkt heel ingewikkeld, omdat je dat eigenlijk niet kunt handhaven, zo heeft deze staatssecretaris altijd gezegd. Maar hoe ga je om met vlees, of het nou via accijns of op andere wegen is? Ik hoop dat er creatief over wordt nagedacht of er toch redenen zijn om dat zwaarder te belasten en vooral of je dat op een uitvoerbare manier kunt doen. Want in het verleden hebben we te vaak een systeem gehad dat niet handhaafbaar en niet uitvoerbaar is voor de Belastingdienst. Die fout zou ik niet willen herhalen.
Van Raan, Partij voor de Dieren:
Voorzitter. Punt 3: Urgenda. Een deel van de 40 maatregelen die Urgenda heeft voorgesteld, hadden fiscale componenten. De regering heeft recent uitgezocht hoe ze deze maatregelen gaat uitvoeren. Daarbij is een beetje vrijblijvend geshopt in de criteria die het kabinet heeft opgesteld. Zo zou het voorstel van Urgenda om de verhuurderheffing aan te wenden voor het energieneutraal maken van 100.000 woningen, niet kosteneffectief zijn, maar zou een verbod op reclame voor het maken van vlees niet in lijn zijn met het Klimaatakkoord. De lijn van de regering lijkt dus te zijn: als een Urgenda-maatregel niet in het Klimaatakkoord staat, doen we er verder niets mee. Is de staatssecretaris het met de Partij voor de Dieren eens dat deze regering op deze wijze, zoals ze nu optreedt, nooit aan het Urgenda-vonnis kan voldoen? Graag een reactie.
Voorzitter. Punt 4: Wie slacht mag best een beetje zelf bloeden. De Partij voor de Dieren heeft een vergroeningsvoorstel ingediend om de productie van vlees te belasten. De slachttaks voorziet in een aantal zaken. Ons voorstel belast wat schadelijk is en stimuleert wat goed is. Vlees is verreweg het schadelijkste onderdeel van ons menu. Het veroorzaakt grote klimaat- en stikstofproblemen. Daar komt bij dat onze vleesverslaving desastreus is voor de dieren in de bio-industrie. Ons voorstel voorziet in het stimuleren van de eiwittransitie. De consumptie van dierlijke eiwitten wordt teruggedrongen en de consumptie van plantaardige eiwitten wordt gestimuleerd. Ons voorstel voorziet ook in duidelijkheid, doordat burgers, boeren, ondernemers en investeerders zien waar het heengaat. Amerikaanse investeerders in de vleesindustrie zijn er al van overtuigd dat overheden wereldwijd vleesbelastingen zullen gaan invoeren. En let wel, dit zijn geen dierenactivisten, zeg ik voor de VVD. Dit zijn vrouwen en mannen in dure pakken, die een heel dik belegde boterham aan de vleesindustrie verdienen.
Voorzitter. Ons voorstel staat niet alleen. Vanmiddag heeft de commissie voor Financiën een petitie in ontvangst genomen die precies daarom vroeg: belast vlees eerlijk; wentel de maatschappelijke kosten van vlees niet op de belastingbetaler af. Ons voorstel voor de slachttaks geeft gehoor aan al die diverse geluiden in de maatschappij. Het debat over de vleesbelasting is definitief gekanteld.
Hieronder de exacte tekst van de toezegging van Menno Snel, staatssecretaris van Financien, in een gesprek meet Bart Snels van GroenLinks:
De heer Snels had ook nog kort gevraagd naar de petitie over een eerlijke vleesprijs. Waarom behandelen we die in het bouwstenen boekje? Ik juich deze maatschappelijke betrokkenheid enorm toe. Daarnaast zitten er een aantal elementen in, zoals: hoe ga je daarmee om? Die horen echt bij de bouwstenendiscussie. Ik heb de hele petitie nog niet bestudeerd, maar over het algemeen is het invoeren van een vleesbelasting natuurlijk een sympathiek idee, omdat de externe kosten daar niet altijd in verrekend zijn. De heer Van Raan had het ook over de eerlijke prijs. Tegelijkertijd is het niet een eenvoudig stapje om even te nemen. We hebben al eerder een discussie gehad over kippenblokkenbouillonnetjes en vleessappen die in gezonde producten zitten. Dat is echt heel ingewikkeld. Het kabinet heeft dus ook niet het voornemen om een vleesbelasting in te voeren, zeg ik hierbij. Wel wil ik mijn ambtenaren vragen om in het kader van de bouwstenenexercitie ook op fiscaal terrein te kijken naar betere beprijzing, ook als het gaat om vergroeningsmaatregelen. Volgens mij zijn die echt nodig. Het zou dus best kunnen dat een volgend kabinet misschien niet met zo'n vleesbelasting als in de petitie komt — dat weet ik niet — maar wel kijkt naar een andere manier om een eerlijke prijs in de vleesindustrie te krijgen.
De heer Snels (GroenLinks):
Achter die petitie zat een vrij degelijk rapport van CE Delft. In het verleden spraken wij vaak over btw-differentiatie, maar hier is voor accijns gekozen. Ik zou het wel op prijs stellen dat vlees en de negatieve externe effecten daarvan ook op de gezondheid, waar ze aandacht voor vroegen, een plaats krijgen in die verkenning. Dan is het natuurlijk logisch om dat ook te vergelijken met bijvoorbeeld normering en de uitvoeringslasten daarbij te betrekken. Dat snap ik ook allemaal. Maar dit expliciet meenemen in de verkenningen, zou ik als toezegging heel fijn vinden.
Staatssecretaris Snel:
Ik bepaal natuurlijk niet de agenda. We hebben dat juist apolitiek gedaan. Ik kan me, alles gehoord hebbende, niet voorstellen dat vergroenen en beprijzen van uitstoot en externalities, om het in goed Nederlands te zeggen, geen onderdeel zou zijn. Natuurlijk is dat een van de dingen waar je naar moet kijken bij een nieuw belastingstelsel. Vlees is er een, maar er zijn echt meer consumptiegoederen die een hoge impact hebben. Ik ga er dus van uit dat dit wordt meegenomen.
Artikel in Boerderij 14 november:
Snel wil onderzoek naar fiscale maatregelen vleesprijs
In het onderzoek naar een nieuw belastingstelsel wordt ook onderzoek gedaan naar een heffing op vlees en andere consumptiegoederen die een grote impact hebben. Dat zegt staatssecretaris Menno Snel van Financiën bij de behandeling van het Belastingplan in de Tweede Kamer.
Snel gaat laten onderzoeken of op fiscaal terrein maatregelen mogelijk zijn voor een betere beprijzing van vergroeningsmaatregelen. “Volgens mij zijn die echt nodig. Het zou dus best kunnen dat een volgend kabinet kijkt naar een andere manier om een eerlijke prijs in de vleesindustrie te krijgen”, zegt de D66’er. Hij voegt eraan toe dat het huidige kabinet niet van plan is om een vleesbelasting in te voeren.
Met geld uit heffing op vlees Fonds Eerlijke Voedselprijzen vullen
Snel is positief over de maatschappelijke betrokkenheid en noemt het invoeren van een vleesbelasting een sympathiek idee, ‘omdat de externe kosten daar niet altijd in verrekend zijn’. De staatssecretaris voegt er wel aan toe dat de invoering van een vleesbelasting niet eenvoudig is, omdat er een groot ‘grijs’ gebied is, zoals vleesbouillonblokjes.
De TAPP-coalitie (True Animal Protein Price Coalition) richt zich op de werkelijke prijs van dierlijke producten, inclusief de milieubelasting. De coalitie lanceerde recent een plan om de prijs van dierlijke eiwitten te verhogen. Hiermee willen de initiatiefnemers naast milieu- en gezondheidswinst een Fonds Eerlijke Voedselprijzen vormen. Hieruit kunnen vergoeding aan boeren worden betaald voor te leveren maatschappelijke diensten op het gebied van klimaat, milieu, natuur en dierenwelzijn.
LTO tegen, GroenLinks en PvdD voor invoering vleestaks
Diverse landbouworganisaties steunen het initiatief. LTO Nederland heeft na overleg besloten het initiatief niet te steunen. “Met deze vleestaks zet je de verduurzaming van de Nederlandse veehouderij op een doodlopend spoor. De zogenaamde compensatie zou een sigaar uit eigen doos zijn. Hoe goed de intenties vast zijn, dit plan is niet realistisch en niet in het belang van de boer noch de maatschappij”, aldus LTO-voorzitter Marc Calon.
Diverse partijen, waaronder GroenLinks en PvdD zijn groot voorstander van een vleestaks.
Mariska Vermaas
parlementair verslaggever