40% hogere vleesprijs en 0% BTW op groente en fruit succesvol bij universiteiten

Catering project leidt tot gezondere en duurzamere voedselkeuzes onder studenten en medewerkers.

Trouw schreef 1 juli 2022 hierover dit artikel. Zie ook het Eindrapport over het true price project.

Van december 2021 tot maart 2022 liep er een succesvol project waarbij vega maaltijden, groente en fruit 9% goedkoper worden en producten met vlees een ‘eerlijke’, hogere prijs kregen op drie onderwijslocaties. De vleesconsumptie ging met 20 procent omlaag en de consumptie van vega maaltijden, groente en fruit ging met een veelvoud omhoog. Met steun van het Ministerie van LNV en op initiatief van TAPP Coalitie is de pilot uitgevoerd door Greendish en Studenten van Morgen gedurende drie interventies op drie catering locaties: Wageningen Universiteit, Zuyd Hogeschool Maastricht en TU Eindhoven. Studenten roepen nu op dit overal in te voeren, ook landelijk.

Volgens GreenDish (een partner van de TAPP Coalitie en een Nederlands adviesbureau dat cateringbedrijven adviseert hoe ze de uitstoot van broeikasgassen kunnen verminderen) kun je door 20% minder vlees en 30% meer groenten aan te bieden, de CO2-eq-uitstoot van een menu met 51% verminderen. Dit bewijst dat de pilot ook tot dezelfde resultaten leidde van ca. 50% reductie van de uitstoot van broeikasgassen.

Lieke Sauer, projectleider bij Greendish: “Slechts op één locatie werd af en toe geklaagd over de prijs, maar met de toelichting waarom de prijsaanpassing goed is voor klimaat en gezondheid, vond iedereen het prima”. Uit enquêtes bleek dat de tevredenheid tijdens de pilot groeide, opmerkelijk, want studenten hebben een minimuminkomen. Beleidsmakers die nadenken over een heffing op vlees, kunnen hier conclusies uit trekken. Landbouw Minister Henk Staghouwer kondigde onlangs een onderzoek aan over een heffing op vlees. Ook cateraars waren tevreden over de pilot en overwegen door te gaan of uit te breiden. Femke Hermans, voorzitter van Studenten voor Morgen: “We roepen nu alle hogescholen en universiteiten op permanent voedselprijzen aan te passen: gezond en duurzaam eten goedkoper, ongezond en niet duurzaam eten duurder. Nog beter is als de overheid nationaal een eerlijke vleesprijs invoert, naast de 0% btw op groente en fruit ”.

Onder een eerlijke ofwel ‘echte’ vleesprijs wordt verstaan dat alle milieukosten voor broeikasgassen, stikstof, fijnstof en biodiversiteitsverlies opgenomen worden in de prijs van kip, varkensvlees en rundvlees. De prijs van vlees verandert per 100 gram met 20 eurocent (kip), 45 eurocent (varkensvlees) en 57 eurocent (rundvlees). Ook is er gekeken naar het effect van een 9% prijsdaling op groente, fruit en vegetarische maaltijden. Dit symboliseert 0% BTW, zoals het regeerakkoord aankondigt en zoals ook het Europees parlement wil.  Jeroom Remmers, directeur TAPP Coalitie: “In de pilot werd het 'eerlijke prijs' voorstel van TAPP Coalitie in de praktijk getest: alle milieukosten betalen per kg vlees en tegelijk 0% btw op plantaardige producten. De test is geslaagd! De maatregelen kunnen dus ook op nationale schaal fiscaal ingevoerd worden, en eerder nog bij individuele supermarkten, cateraars en restaurants”.

 Uit de pilots bij drie onderwijsinstellingen bleek dat bij de laatste interventie ten opzichte van de nulmeting in december 2021 de procentuele verandering in verkoop van producten met vlees met 20% is afgenomen. Oorspronkelijk was dit 47,8% van alle verkochte catering producten en dit is gedaald naar 38,3% bij de laatste interventie met de ‘reële’ vleesprijs in combinatie met een 9% lagere prijs voor vega-maaltijden / groente en fruit en communicatie over de pilot.  Bij deze laatste groep was het aandeel van deze plantaardige producten op het totaal van verkochte catering producten 2,6%, terwijl bij de laatste interventie dit aandeel was gegroeid naar 18,1%, een factor 7 meer. 

Procentuele daling vlees verkoop bij pilot project interventie T3 t.o.v. nulmeting TO

Wageningen UR                                                 33,9% naar 16,9%, daling 17%
TU Eindhoven                                                    daling 1,4%
Hogeschool Zuyd                                              32,7% naar 20,6%, daling van 12,1%
Totaal 3 locaties                                                 daling % op totaal aantal producten 47,8% naar 38,3%, (daling 9,5% gemiddeld)
Totaal 3 locaties daling vleesconsumptie       20%      (9,5 gedeeld door 47,8)

In de gasttevredenheidsonderzoeken was te zien dat het belang van duurzame producten en een eerlijke prijs toenam naar mate daar meer over gecommuniceerd werd. Ook steeg de tevredenheid over de prijs en kwaliteit van de producten gedurende de tweede en derde interventie. Het is interessant om te zien dat het belang van duurzame producten omhooggaat tijdens de tweede interventie maar dit alleen terug te zien is in een stijging van de consumptie van plantaardige producten en niet in een daling van de vleesconsumptie.

 Al met al zien we dat een combinatie van prijsverhoging van vlees en prijsverlaging van groente en fruit resulteert in de grootste daling van vleesconsumptie. Verder is het opvallend dat er tijdens de eerste interventie een sterkere daling te zien is in de vleesconsumptie dan in de tweede interventie. Dit kan wijzen op een beter effect wanneer er een onbewuste stimulus is, maar het kan ook veroorzaakt worden door externe factoren die niet mee genomen zijn in het onderzoek. Dit najaar hopen we dit onderzoek nogmaals te starten op nieuwe locaties.

--- 

NOOT VOOR DE REDACTIE 

Zie over true price catering ook deze rapporten van CE Delft: https://ce.nl/publicaties/externe-kosten-in-de-catering-deel2/

Over Greendish
Duurzaam en gezond eten voor iedereen overal beschikbaar maken. Dat is de missie van Greendish, een snelgroeiende organisatie met wereldwijde ambities. Greendish adviseert bedrijven bij het samenstellen van een future-proof menu dat past binnen de grenzen van één planeet, lekker is en goed voor mens, dier en planeet.  Greendish lanceerde onlangs de ‘Greendish 2050 Guidelines’. 

Over TAPP Coalitie 
De TAPP Coalitie, is een nieuwe organisatie met diverse partners, die zich inzet voor het betalen van de 'echte' prijs van voedsel, inclusief kosten voor milieu, gezondheid en dierenwelzijn, te beginnen bij vlees en zuivel, vanwege de hoogste urgentie. 

 Over Studenten voor Morgen 

Studenten voor Morgen is een netwerk van meer dan 35 studentenorganisaties uit heel Nederland, dat studenten stimuleer om te kiezen voor een duurzame levensstijl, studie en carrière. Morgen zet zich in voor duurzaam onderwijs, onderzoek en bedrijfsvoering op universiteiten als hogescholen.

Greendish 

Lieke Sauer  
lieke.sauer@greendish.com  
06-28867003 

TAPP Coalitie

Jeroom Remmers 

Info@tappcoalitie.nl 

06-22407712 

Studenten voor Morgen 

Nina Vas-Dias 

tapp@studentenvoormorgen.nl