Nieuw Europees Rapport over Emissiehandelssystemen in de Landbouw
Unlocking Sustainable Agriculture: A Comprehensive Report on Emission Trading Systems in the European Union
Het Directoraat-Generaal Klimaatactie van de Europese Unie heeft recentelijk een rapport gepubliceerd getiteld: "Pricing Agricultural Emission and Rewarding Climate Action in the Agri-Food Value Chain.” Dit rapport, een vervolg op de oorspronkelijke bevindingen in juni, schetst een duidelijke routekaart voor de implementatie van een Emissiebelasting in de agrarische sector van de EU. De implicaties van dit rapport zijn diepgaand en vormen de koers voor True Pricing in de voedselsector. In dit blog worden de belangrijkste bevindingen van het rapport samengevat, en wordt de positie van de True Animal Protein Price Coalition ten opzichte van dit rapport besproken.
Huidige Scenario en Urgentie
Een verbluffende 13,2% van de totale netto broeikasgasemissies (GHG) van de EU27 wordt rechtstreeks toegeschreven aan de agrarische sector, met voorspellingen die wijzen op een zorgwekkende stagnatie. Belangrijke bijdragers, exclusief brandstofgebruik, zijn onder meer de enterische fermentatie van vee, stikstofoxide-emissies uit meststoffen en mestbeheer in de veehouderij. Dringende maatregelen zijn nodig om de beperkingen van het huidige klimaatbeleid te overwinnen.
De Doelstellingen
Om de ambitieuze doelstellingen van netto-nul emissies tegen 2050 te halen en de wereldwijde gemiddelde temperatuurstijging tot 2 graden Celsius te beperken, pleit het rapport voor toepassing van het principe 'De vervuiler betaalt' in de landbouw via een Emissiehandelssysteem (ETS). Het rapport formuleert vijf hoofddoelstellingen voor een ETS in de landbouw.
Ten eerste zou de Commissie de last van de implementatie moeten minimaliseren en de kosten en baten van het ETS in evenwicht moeten brengen.
Ten tweede moet er een betrouwbaar en kosteneffectief mechanisme voor meting, rapportage en verificatie worden geïmplementeerd om de efficiëntie van het systeem te waarborgen.
Ten derde moeten waarborgen worden geboden tegen koolstoflekkage om verschuiving van emissie-intensieve productie buiten de EU te voorkomen.
Ten vierde moeten financiële prikkels en ondersteuning worden geboden aan boeren die innoveren en hun landbouwpraktijken aanpassen.
Ten slotte moet de Commissie de inclusiviteit en rechtvaardigheid van het ETS waarborgen om te voorkomen dat belanghebbenden of kwetsbare sociale groepen achterblijven.
Verschillende Opties voor Emissiehandelssystemen
Het rapport verkent verschillende toepassingen van het Emissiehandelssysteem, waarbij kwantiteits- of prijsgebaseerde benaderingen en hybride opties worden overwogen. Bovendien weegt het rapport de voordelen af van een prijs die rechtstreeks wordt toegepast op alle GHG's, of indirect via agrarische input en output. Ten slotte bespreekt het rapport ook de mogelijkheid van stroomopwaartse en stroomafwaartse emissiehandelssystemen.
De eerste optie omvat een ETS op het boerenerf voor alle broeikasgassen, inclusief netto-emissies van landgebruik, verandering van landgebruik en bosbouw. Deze optie is ontworpen om op alle soorten boerderijen te worden geïmplementeerd en bevordert een holistische aanpak voor emissiereductiestrategieën op het boerenerf.
De tweede optie, een ETS op het boerenerf voor emissies door vee, richt zich specifiek op het verminderen van enterische fermentatie en het beheer van mest. Afgestemd op implementatie op vee- en gemengde boerderijen, richt deze optie zich op belangrijke emissiebronnen binnen deze operaties.
De derde optie is een ETS op het boerenerf voor veengebieden, gericht op emissies van ontwaterde veengebieden die worden gebruikt voor landbouwproductie. Deze optie is specifiek ontworpen voor boerderijen gebouwd op veengebied en heeft tot doel milieueffecten van veengebiedlandbouw te verminderen.
De vierde optie, het stroomopwaartse ETS, richt zich op emissies door enterische fermentatie, stikstofoxide-emissies uit bodems en ureumtoepassing. Deze optie is geïmplementeerd voor producenten en importeurs van meststoffen en diervoeders en benadrukt het belang van duurzame praktijken in de productie- en toeleveringsketen.
De vijfde en laatste optie is het stroomafwaartse ETS, gericht op emissies door enterische fermentatie en mestbeheer. Deze optie is op maat gemaakt voor vlees- en zuivelverwerkers en benadrukt de noodzaak van verantwoordelijkheid bij het beheer van emissies tijdens de verwerkingsfase.
Gezamenlijk presenteren deze vijf ETS-opties in het rapport een genuanceerde en strategische benadering van emissies in de landbouw, waarbij de diverse uitdagingen van de industrie worden erkend en op maat gemaakte oplossingen worden geboden voor een duurzamere toekomst.
Uitdagingen bij de Implementatie
Het implementeren van een dergelijk uitgebreid Emissiehandelssysteem gaat niet zonder obstakels. Met meer dan 9 miljoen boerderijen in de EU is het verzekeren van consistente adoptie van monitoringtools voor GHG-emissies een complexe taak. Zorgen over koolstoflekkage, economische zekerheid voor boeren en sociale acceptatie van het principe 'De vervuiler betaalt' brengen extra uitdagingen met zich mee. De meeste van deze risico's worden later in het rapport beoordeeld en zijn ook hieronder te zien.
Conclusies van het Rapport
Tabel A en Tabel B geven een duidelijk overzicht van de conclusies van het Trinomics-rapport. Het identificeert allereerst het stroomafwaartse Emissiehandelssysteem als het meest potentieel voor positieve effecten van alle opties. Deze conclusie wordt getrokken na beoordeling van de effectiviteit, efficiëntie, relevantie, coherentie en toegevoegde waarde van de beleidsoptie. Belangrijk is op te merken dat de impact op consumentenbudgetten en welzijn positiever kan worden beïnvloed door een stroomafwaarts ETS door de opbrengsten te gebruiken om het btw-tarief op fruit en groenten te verlagen.
Dit is ook een van de voorstellen van een recent artikel in Nature en zou een van de 5 gebieden wegnemen waar het stroomafwaartse ETS gemengde positieve en negatieve effecten heeft. Verder wordt uit de tweede grafiek ook duidelijk dat dit beleid ook het meest populair is bij belanghebbenden. Met slechts 10% van de belanghebbenden die het er niet mee eens zijn en meer dan 60% die het stroomafwaartse Emissiehandelssysteem ondersteunen. Dit rapport is zeer gunstig voor de implementatie van een ETS en geeft een duidelijk overzicht van welk type emissiehandelssysteem de voorkeur heeft van Trinomics, evenals de voorkeur van de belanghebbenden. Echter heeft de huidige Commissie de plannen voor de implementatie van een emissiehandelssysteem in de landbouw uitgesteld tot na de Europese Parlementsverkiezingen van 2024. Tot die tijd is het belangrijk dat alle belanghebbenden druk blijven uitoefenen op de Commissie en DG Clima om aan deze cruciale kwestie voor onze duurzame wereld te blijven werken.
Positie van de TAPP Coalitie
De positie van TAPP Coalitie over het Agri-ETS voorstel voor de EU is al in juni gepubliceerd nadat TAPP werd uitgenodigd een eerste reactie te geven bij de presentatie van het concept rapport in Brussel in juni. De TAPP Coalitie verwacht dat een toekomstige ETS-prijs voor broeikasgasemissies in de veeteeltsector van 80-100 euro per ton (en meer) echt zou helpen om emissies te verminderen en de consumptie van vlees, zuivel en eieren in Europa te verminderen. De EU-stakeholderenquête over het ontwerpverslag ondersteunt de voorkeursoptie van de TAPP Coalition. In totaal geeft 43 procent van de belanghebbenden de voorkeur aan de 'stroomafwaartse' ETS-optie voor voedselbedrijven om deel uit te maken van het ETS-systeem. De optie dat boeren of voeder/meststoffenbedrijven de actoren onder het ETS zullen zijn, kreeg niet veel steun. In totaal weet 30% van de belanghebbenden niet of detailhandel/consumenten de actoren in het ETS-systeem zullen zijn.
We waren ook verheugd andere positieve reacties op het voorstel te lezen, bijvoorbeeld van Pascal Canfin, de voorzitter van de Milieucommissie van het EU-parlement. In Politico zei hij: "Een ETS voor landbouw zou een nuttig instrument kunnen zijn voor de overgang naar een duurzame landbouw buiten het Gemeenschappelijke Landbouwbeleid om, Wat suggereert dat het agrarische ETS de beste hoop is om de emissies, die de afgelopen 10 jaar niet zijn afgenomen, van de sector te verminderen. Er zijn geruchten dat Pascal Canfin ambities heeft om de volgende commissaris voor landbouw te worden en het Agri-ETS zou zijn volgende prioriteit kunnen zijn. Het Institute for European Environmental Policy (IEEP) gaf ook een positieve reactie.
De True Animal Protein Price Coalition ondersteunt de bevindingen van dit rapport en is aangenaam verrast door de brede steun onder belanghebbenden voor een stroomafwaarts Emissiehandelssysteem in de landbouw. We dringen er bij de Commissie op aan om een Emissiehandelssysteem te implementeren volgens dit rapport en zullen de komende maanden actie ondernemen om van het Emissiehandelssysteem een realiteit te maken.