TAPP reactie op FAO Roadmap naar net-zero en COP28 Declaraties
TAPP Coalitie, een mondiale coalitie van voedselbedrijven, samen met boerenorganisaties, jongeren-, gezondheids-, milieu- en dierenwelzijnsgroepen, verwelkomt de FAO Roadmap gepresenteerd op COP28 op 10 december, en twee andere COP28-verklaringen over landbouw, voedsel, klimaat en gezondheid ondertekend door meer dan 120 landen. TAPP-coalitie directeur Remmers:: ‘Deze COP28 liet zien dat landbouw en voedsel zeer hoog op de klimaatagenda zullen blijven staan, omdat 1/3 van de broeikasgasemissies afkomstig is van deze sector. Belastingstimulansen op vlees- of koolstofbeprijzing in agrofoodsystemen in OESO-landen en China zijn nodig om doelstellingen op het gebied van klimaat, volksgezondheid en ontbossing te realiseren. We zijn blij om te zien dat anderen zoals de FAO, Unilever en Afrikaanse ministers daar nu ook om vragen. Het COP28-voorzitterschap van de VAE gaf het goede voorbeeld: 2/3 van alle voedselcatering op COP28 was vegetarisch en CO2-voedseletikettering werd geïntroduceerd.
FAO-routekaart
De FAO-routekaart heet Global Roadmap for Achieving Sustainable Development Goal 2 (SDG2) zonder de drempel van 1,5°C te overschrijden. Het beoogt de transformatie van landbouw- en voedingssystemen van een netto uitstoter naar een koolstof vastlegger. Het vraagt om alternatieve productiemethoden en aangepaste consumptiepatronen (minder vlees, meer groenten, fruit, plantaardig vlees en zuivel). Er is een specifieke doelstelling om de uitstoot van de veehouderij jaarlijks met 3% te verminderen. Doelen zijn: agrifoodsystemen zijn CO2-neutraal in 2035, de N2O- en CH4-emissies van de agrifoodsystemen zijn gehalveerd ten opzichte van 2020 (respectievelijk in 2040 en 2045). Dat zal waarschijnlijk niet lukken zonder een kleinere veestapel, omdat technische opties beperkt zijn.
De Roadmap schrijft: “De hoge consumptie van voedselproducten met een hoge broeikasgasvoetafdruk op sommige locaties draagt onnodig bij aan de uitstoot van agrifoodsystemen”. Het is duidelijk dat de FAO verwijst naar vlees en zuivelproducten die 80% van de voedselgerelateerde broeikasgasemissies veroorzaken in de Europese eetgewoonten en consumptiepatronen in andere rijke landen. De FAO vraagt ook om veranderingen in de vleesproductie en -consumptie, met een overstap naar meer kippenvlees: “Onder de huidige praktijk zal de verschuiving van grote herkauwers naar kleine herkauwers voor vleesproducten, en van herkauwers naar dieren met één maag, in het bijzonder kippen, de broeikasgas uitstoot verlagen van producten op basis van dierlijke voeding”. Het eerlijke vleesprijs -belastingvoorstel van de TAPP Coalitie zal tot deze verandering leiden. In het rapport ‘Duurzaamheidsheffing op vlees’ van CE Delft zijn de milieubelastingen op rund- en varkensvlees hoger dan op kippenvlees, maar zal de consumptie van alle drie de vleesproducten afnemen na de introductie van belastingen.
De rol van belastingen op broeikasgasemissies op voedsel
TAPP Coalitie directeur Jeroom Remmers, die op COP28 samen met investeerdersorganisatie FAIRR en met Zitouni Ould-Dada, adjunct-directeur van de FAO van het Bureau voor Klimaatverandering, Biodiversiteit en Milieu op 9 december een side-event organiseerde: “We zijn blij om te zien dat de FAO website sectie 'Gezonde diëten mogelijk maken voor iedereen' over de routekaart zegt: 'Verander voedselbelastingen en subsidies om consumenten prikkels te geven om gezonde diëten te consumeren'. De FAO schreef ook: “Verander de voedselbelastingen en subsidies voor voedselproducenten (primaire productie en verwerkers) om de prikkels te verminderen om producten te produceren of te gebruiken die overgeconsumeerd worden, en om ondergeconsumeerde producten te promoten’. Het is bekend dat consumentenbelastingen en BTW-tarieven zodanig kunnen worden gewijzigd dat de overconsumptie van bijvoorbeeld vleesproducten wordt teruggedrongen en de consumptie van groenten, fruit, plantaardig vlees en zuivel wordt verhoogd, ook met directe subsidies, zonder dat de totale prijzen voor voedsel aankopen stijgen en zonder de lage inkomensgroepen te schaden”. Volgens het derde IPCC-rapport (AR6III) worden ‘belastingen op broeikasgasemissies op voedsel erkend als beleidsopties met een groot transformatiepotentieel wat betreft mitigatie-inspanningen, positieve milieueffectiviteit en lage implementatiekosten’. CO2-beprijzing van de broeikasgasemissies van voedsel in detailhandels- en cateringbedrijven kan helpen de klimaatdoelstellingen in de voedselsector te realiseren, terwijl overheden kunnen kiezen voor ETS-systemen voor agrifoodsystemen of fiscale stimuleringsmaatregelen en consumentenbelastingen op producten als vlees, terwijl ze gebruik maken van belastinginkomsten. voor het belonen van boeren om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen, de belastingen op voedselproducten met een lage klimaatvoetafdruk te verlagen, lage inkomensgroepen te compenseren en bij te dragen aan het Loss and Damage Fund. De Europese Commissie en landen als Denemarken, Nieuw-Zeeland, Duitsland en Nederland bestuderen de beste manieren om te beginnen met het beprijzen van broeikasgasemissies in agrofoodsystemen.
Een routekaart om de implementatie van de Emirates Declaration te begeleiden
Als vertegenwoordiger van de directeur-generaal van de FAO presenteerde hoofdeconoom Máximo Torero de FAO-routekaart tijdens een COP28-ministerieel evenement gewijd aan de ondersteuning van de onlangs gelanceerde Emirates-verklaring over landbouw, voedsel en klimaatactie, die nu door meer dan 150 landen is onderschreven. Remmers: “De FAO-routekaart begeleidt landen inderdaad bij het implementeren van fiscale prikkels om de verplichtingen uit de Emirates Declaration on Agriculture and Climate na te komen”.
Emirates COP28 Verklaring over landbouw en klimaat
Directeur Remmers, die de eerste week van de VN klimaattop in Dubai was met 3 persconferenties en 2 side events: 'Ik ben blij met de COP28-verklaring van de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) over landbouw en klimaat, omdat landen hebben beloofd "over te stappen van praktijken met een hogere uitstoot van broeikasgassen naar duurzamere productie- en consumptiebenaderingen" en de ondertekenaars "hun collectieve vooruitgang volgend jaar op COP29 zullen beoordelen met met het oog op het overwegen van volgende stappen in 2025 en daarna". De formulering van 'praktijken die meer broeikasgassen uitstoten' verwijst uiteraard naar de vlees- en zuivelproductie met zeer hoge broeikasgasemissies per kg voedingsproduct. Volgens een wetenschappelijk rapport veroorzaken vlees en zuivel bijna 20 procent van alle mondiale broeikasgasemissies en de consumptie ervan zou moeten worden teruggedrongen in de OESO landen met hoge inkomens en China, die samen 60% van de mondiale vleesproductie consumeren, terwijl ze slechts 35% van de wereldbevolking vertegenwoordigen. Zonder vleesreductiebeleid zal het mondiale klimaatbeleid tegen 2050 twee keer duurder worden, blijkt uit een wetenschappelijk onderzoek van PBL uit 2008 (co auteur Bas Eickhout).
Afrikaanse landen vragen OESO-landen en China om vleesconsumptie door middel van belastingen te verminderen
Slechts 20 van de 54 Afrikaanse landen ondertekenden begin december de COP28-Landbouw en klimaat Verklaring van de VAE , terwijl andere G77-landen met een laag inkomen, zoals India en veel kleine eiland staten (SIDS), de verklaring ook niet ondertekenden. Dit zou een signaal kunnen zijn dat deze landen ook niet tevreden waren met de COP28-verklaring, die zich niet genoeg op de rijke landen en China concentreerde om hun broeikasgasemissies door de vlees- en zuivelconsumptie en -productie te verminderen. Voorafgaand aan de COP28-bijeenkomst stuurde de TAPP Coalitie een open brief naar alle klimaatministers van de G77- en SIDS-landen. Het lijkt erop dat ze erkennen dat het eten van grote hoeveelheden vlees en zuivel, zoals de rijke landen en China doen, verlies en schade veroorzaakt, vooral in lage-inkomenslanden en de SIDS, zoals stijging van de zeespiegel, overstromingen, extreme hitte en verlies van oogsten. Nigeria, Oeganda en de Republiek Congo, die 30% van de Afrikaanse inwoners vertegenwoordigen, ondertekenden de open brief, die van 10 tot 11 december naar alle klimaatministers van de OESO-landen en China werd gestuurd. Ze vragen om belastingen op vlees of andere stimuleringsmaatregelen, die ook inkomsten opleveren voor het nieuwe Loss and Damage Fund, dat vorig jaar op de Klimaattop werd voorgesteld door Frans Timmermans en dit jaar door de VN werd aangenomen. Een vleesbelasting van 10 eurocent per 100 gram vlees in de OESO-landen en China levert 147 miljard euro per jaar op, schreven ze in hun brief. Zij schreven ook:
“Wij geloven dat COP28 en de volgende COP29 en COP30 alleen succesvol kunnen zijn als:
1. Het beleidsmaatregelen omvat ter vermindering van de vleesconsumptie die centraal staan in programma’s voor het terugdringen van de uitstoot vóór 2030 (Methane Pledge), mitigatie, klimaatfinanciering, Loss and Damage Fund, toezeggingen van de detailhandel en de vleesindustrie, vooral in OESO-landen en China.
2. Het beleidsmaatregelen omvat ter vermindering van de vleesconsumptie in de ministeriële verklaringen over klimaat en gezondheid, aangezien het terugdringen van de (over)consumptie van vlees in de OESO-landen en China enorme voordelen voor de volksgezondheid heeft.
3. Het mondiale en nationale toezeggingen omvat voor het terugdringen van de vleesconsumptie voor de OESO en China, en de noodzaak van mechanismen voor koolstofbeprijzing voor de vleesproductie of voedselconsumptie in verklaringen van staatshoofden en regeringsleiders over voedselsystemen, landbouw en klimaatactie.
4. Het de OESO, de Carbon Pricing Leadership Coalition, de G20, China en de Europese Commissie vraagt om het voortouw te nemen in de richting van geharmoniseerde koolstofbeprijzing in voedselsystemen, te beginnen met vlees.
5. Het overweegt de inkomsten uit de belastingen op broeikasgasemissies van het voedselsysteem in de OESO-landen en China te gebruiken om ten minste 15-20% van de klimaatfinanciering voor het Loss and Damage Fund te financieren”.
COP28-verklaring over klimaat en gezondheid
Op 3 december werd de COP28-verklaring over klimaat en gezondheid ondertekend door 123 landen. Zij bevestigden dat zij “de urgentie erkennen van het ondernemen van actie tegen de klimaatverandering, en wijzen op de voordelen voor de gezondheid van diepgaande, snelle en aanhoudende verminderingen van de uitstoot van broeikasgassen, onder meer door rechtvaardige transities, lagere luchtvervuiling, actieve mobiliteit en verschuivingen naar duurzame, gezonde diëten”. De TAPP Coalitie is blij met deze bevestiging dat alle ondertekenaars, inclusief de VS, de Europese Unie, het VK en Brazilië, bevestigen over te stappen op duurzame, gezonde voeding. Dit is jargon taal voor een verschuiving van dierlijke eiwitten (vlees, zuivel) naar meer plantaardige eiwitten zoals groenten, fruit en plantaardig vlees en zuivel.
Unilever en TAPP Coalitie: we hebben op COP28 koolstofbeprijzingssystemen voor landbouw- en voedingsproducten nodig
Unilever Global Head of Sustainability Thomas Lingard riep op tot ‘koolstofbeprijzing in landbouw- en voedselsystemen’ tijdens een evenement dat hij samen met de TAPP Coalitie op 2 december organiseerde in het Food4Climate Pavillion. Beide organisaties zijn partner van de Carbon Pricing Leadership Coalition (CPLC). Ze vroegen de oprichter van de CPLC, Feike Sijbesma, om leiding te geven aan een nieuwe High Level Committee on Carbon Pricing Agri-Food, en Sijbesma antwoordde “bereid te zijn dit te ondersteunen of te leiden”. CPLC bevindt zich nu in een evaluatiefase voor nieuwe programma's.
Klimaatbestendige voedselsysteemalliantie
In een intern COP28 Advocacy Framework van de Climate Resilient Food System Alliance (CRFS Alliance) werd verwezen naar de voorstellen voor de beprijzing van de uitstoot van broeikasgassen op voedsel door de TAPP Coalitie, die onlangs een nieuwe leadership partner van de CRFS werd. FAO, UNEP, WFP en UNFCCC en anderen zijn founding partners in de Alliantie.
FAO: Verborgen kosten van landbouwvoedselsystemen op mondiaal niveau 10-12 biljoen dollar
Een recent FAO-rapport schat de verwachte waarde van de mondiale verborgen kosten van agrifoodsystemen in 2020 – van de uitstoot van broeikasgassen en stikstof, watergebruik, veranderingen in landgebruik, ongezonde voedingspatronen, ondervoeding en armoede – op 12,7 biljoen dollar in 2020. Deze waarde bedraagt bijna 10 procent van het mondiale bbp in 2020. Per dag zijn deze kosten gelijk aan 35 miljard dollar in 2020. Zoals ook uit eerdere analyses blijkt, wijzen deze resultaten op de alarmerende gevolgen voor het milieu, de maatschappij en de gezondheid die onze agrovoedingssystemen aan de samenleving opleggen en roepen ze op tot een dringende transformatie naar duurzaamheid in alle dimensies. Milieu- of gezondheidsgerelateerde belastingheffing op voedselproducten kan helpen de enorme externe verborgen kosten van het voedselsysteem te verminderen.
Beeldcredits: presidentieel gerechtshof van de VAE
Niet voor publicatie:
Meer informatie:
Jeroom Remmers, Directeur TAPP Coalitie info@tappcoalitie.nl 0031 6 22 40 77 12
Overzicht van alle landbouw- en voedsel gerelateerde COP28 afspraken en events opgesteld door de CRFS Alliance waar TAPP in deelneemt: see this link.
Andere artikelen over COP28 en landbouw/voedsel:
https://www.wri.org/insights/food-system-breakthroughs-cop28-whats-next
https://nature4climate.org/cop28-daily-wrap-up-dec-10-farming-and-food-systems/
TAPP Coalition signed this COP28 Food System Declaration together with over 200 other organisations and food companies:
https://climatechampions.unfccc.int/list-of-signatories-of-the-food-systems-to-call-to-action/
.