« Nieuwe campagne nederlandvleesland.nl vertelt maar het halve verhaal...»

Gepubliceerd op 01-09-2022

Het echte, eerlijke verhaal over vlees

14 feiten

Op 1 september is een campagne van de vleessector gestart: ‘Nederland vleesland’, over het ‘eerlijke verhaal’.

https://www.nederlandvleesland.nl Maar in hoeverre gaat het hier om het echte verhaal van vlees?

Waarschijnlijk gaat het niet over het echte eerlijke verhaal volgens de wetenschap. TAPP Coalitie verzamelde 14 wetenschappelijke feiten over vlees in relatie tot milieu en gezondheid. Jeroom Remmers, directeur TAPP Coalitie: 'Nu de vleesverkoop in supermarkten in Q1 met 9,4% is afgenomen ten opzichte van een jaar eerder volgens GPA/IRI, en vleesvervangers per 100 gram nu veelal goedkoper zijn dan vlees, snap ik best dat de vleessector een campagne start. Maar beseft moet worden dat vleespromotie en aanmoediging van mensen om vlees te blijven eten in de huidige situatie van overconsumptie bijdraagt aan hogere risico’s op zieke mensen thuis met kanker, hart- en vaatziekten en diabetes, onnodig hoge zorgkosten en vervuilende emissies van broeikasgassen en stikstof. Vlees heeft zeker een toekomst, maar met een eerlijke prijs, waarin de milieukosten van vlees zijn verwerkt, met als gevolg een halvering van de consumptie. De meerprijs gaat dan terug naar duurzame veehouders, compensatie van lage inkomens en het goedkoper maken van gezond voedsel. Al jaren is dat de wens van een meerderheid van de bevolking".

De website nederlandvleesland.nl blijkt oude milieudata te gebruiken (bijvoorbeeld een RVO rapport uit 2014 of een FAO rapport uit 2015), terwijl recentere rapporten aangeven dat het aandeel van vlees of veehouderij bij de totale broeikasgasemissies zijn toegenomen: https://www.theguardian.com/environment/2021/sep/13/meat-greenhouses-gases-food-production-study

De RVO studie stelt dat 6% van de broeikasgasuitstoot door de veehouderij komt, maar een recentere RIVM studie uit 2019 laat zien dat dit 11% is: “De bijdrage van landbouw en landgebruik aan de nationale broeikasgasemissies door productie in Nederland, komt voor 2015 uit op 17%. Het gaat om 33,5 Mton CO2-equivalenten op een totaal van 201 Mton CO2-equivalenten aan totale broeikasgasemissies in Nederland. Het grootste deel van de emissies door landbouw en landgebruik is afkomstig van de veehouderij: 11% van de nationale broeikasgasemissies (22,8 Mton)”. https://www.pbl.nl/sites/default/files/downloads/Notitie-Broeikasgasemissies-door-landbouwproductie-en-voedselconsumptie-3661.pdf. Dat volgens instituut PBL de landbouw sector de Nederlandse samenleving 6,5 miljard euro per jaar aan schade berokkent (merendeels veehouderij), wordt niet genoemd. https://www.pbl.nl/nieuws/2018/milieuschade-kost-samenleving-jaarlijks-31-miljard-euro

Over gezondheid staat op nederlandvleesland.nl: "Vlees (…) is goed voor je. Vlees is een belangrijke bron van vitamines, mineralen en essentiële aminozuren. Niet voor niets heeft het een belangrijke plek in de Schijf van 5". Maar bewerkt vlees (zo’n 50% van al het verkochte vlees) staat helemaal niet in de Schijf van Vijf en (onbewerkt) rood vlees krijgt op Voedingscentrum.nl ook niet echt een warme aanbeveling. Lees dan beter deze site: https://www.voedingscentrum.nl/nl/service/vraag-en-antwoord/gezonde-voeding-en-voedingsstoffen/waarom-is-minder-vlees-eten-beter-voor-gezondheid-en-milieu.aspx Mannen wordt geadviseerd 51% minder vlees te eten, omdat het risico’s op diverse welvaartsziekten verhoogt. Nederlanders eten gemiddeld ca 40% teveel vlees vergeleken met de adviezen voor gezonde voeding (ca 26 kg per persoon per jaar versus ca. 38 kg per persoon per jaar). Eat Lancet Diet adviseert zelfs slechts 16 kg vlees per persoon per jaar. Zie dit WUR rapport: https://www.wur.nl/nl/nieuws/we-eten-opnieuw-meer-vlees.htm#:~:text=Wat%20eten%20we%20het%20meest,18%2C5%20kilo%20per%20jaar

14 wetenschappelijke feiten over vlees

1. Nederlanders eten ca. 40% meer vlees dan gezond voor hen is (Schijf van Vijf). [1]

2. Als je te veel vlees eet, dan kan dit slecht zijn voor je gezondheid [2]. Het eten van veel bewerkt vlees en rood vlees hangt samen met een hoger risico op een beroerte, diabetes type 2, darmkanker en longkanker. Eten van veel rood vlees (100-120 gram/dag) hangt samen met: 10% hoger risico op beroerte en 10% hoger risico op darmkanker, 15% hoger risico op diabetes type 2 en 20% hoger risico op longkanker

3. Er gaan jaarlijks 8000 Nederlanders dood door het eten van vlees volgens Oxford Universiteit [3]. Een heffing op bewerkt vlees zou 1680 mensen jaarlijks ‘redden’.

4. Het Klimaatakkoord vraagt om een 40% lagere vleesconsumptie. [4]

5. Mannen zouden 51% minder vlees moeten eten, aldus het Voedingscentrum. [5]

6. Het meest recente IPCC klimaatrapport vraagt om klimaatheffingen op vlees. [6]

7. De Wereldbank vroeg alle landen om heffingen op bewerkt voedsel in te voeren, waaronder bewerkt vlees, om obesitas tegen te gaan en exploderende zorgkosten te verlagen. [7]

8. De EU Rekenkamer stelt: in Nederland zorgt vlees voor 53% CO2 van al het voedsel; vlees en zuivel samen ca. 80% [8]. Door per week 100 gram minder vlees te eten, verlaag je de broeikasgassen uitstoot van je voedingspatroon al met 5 tot 10 procent.

9. Een week geen vlees en zuivel eten (en vervangen door plantaardig eiwit) bespaart volgens Blonk (Nationale Week Zonder Vlees [9]) per persoon 11.1 kg CO2eq, oftewel 63.7 auto-km.

10. Van de middeleeuwen tot de 2e wereldoorlog was er een accijns op vlees.

11. Een vleesaccijns is vanaf 2024 dus ook mogelijk en wordt gesteund steeds meer organisaties [10] en door 52-63% van de bevolking mits de heffings opbrengst gebruikt wordt om duurzame boeren financieel te steunen, gezond voedsel goedkoper te maken en de laagste inkomens te compenseren zodat vlees voor iedereen betaalbaar blijft. [11]

12. Door het invoeren van een heffing op vlees dalen emissies van broeikasgassen met zeker 2 Mton per jaar, tot wel 4,2 Mton per jaar (zoveel als een grote kolencentrale). [12]

13. Door het invoeren van een heffing op bewerkt en rood vlees dalen zorgkosten met 376 miljoen euro per jaar volgens een Oxford University rapport. [13]. De echte prijs van vlees zou vele malen hoger zijn als gezondheids- en milieukosten in de prijs worden opgenomen.

14. Een meerderheid in het EU-parlement (waaronder CDA, VVD, PvdA) heeft gevraagd om het hoge btw tarief voor voedsel met negatieve impact op milieu en gezondheid (bijv. vlees) .[14]