Politiek

Uit een opinie onderzoek eind oktober 2019 van DVJ Insights onder 1000 representatieve Nederlanders blijkt dat van de stemmers op regeringspartijen VVD stemmers het meest voorstander zijn van een eerlijke vleesprijs (62% van de mensen die VVD stemmen). Dit op voorwaarden van goedkopere groenten en fruit, 600 mln euro per jaar steun voor boeren en compensatie van lagere inkomens zodat vlees eten niet iets wordt voor de rijken. Blijkbaar zijn de gemiddeld hoge inkomens, de hoge opleidingen en de gunfactor richting boeren doorslaggevend voor VVD-ers. Als het aan Liberaal Groen ligt, het VVD thematische milieu netwerk, komt er een eerlijke, hogere vleesprijs. Zij schreven deze brief aan de VVD verkiezingscommissie en vroegen in punt 3 om een eerlijke vleesprijs en goedkopere groenten en fruit: https://www.liberaal-groen.nl/wp-content/uploads/2020/06/Liberaal-Groen-brief-aan-VVD-verkiezingsprogrammacie-over-duurzaam-voedselsysteem-vsFinal-11JUN2020.pdf . Hierin staat: "De meeste liberalen waarderen een goed stuk vlees, maar de prijs is te laag. Volgens een rapport van CE Delft is een reële prijs voor vlees en zuivel nodig ("Duurzaamheidsbijdrage vlees"). Er zijn verschillende mogelijkheden om dit te realiseren. Liberaal Groen is voorstander van een systeem waarbij de vervuiler betaalt, idealiter door bronbelasting op bijvoorbeeld CO2- en stikstofuitstoot in de hele keten. Dat stuurt gedrag: groente wordt dan goedkoper dan kip, en kip weer goedkoper dan lamsvlees. Een alternatief kan zijn om te differentiëren met het BTW-tarief"

Liberaal Groen diende een amendement in voor het verkiezingsprogramma in 2021 voor een eerlijke vleesprijs; het bestuur adviseerde de strekking ervan over te nemen in het programma, maar dat is (nog) niet gedaan. 

Uit een IPSOS enquete begin 2023 bleek dat 56% van de VVD stemmers  het voorstel van TAPP Coalitie steunt voor ca. 30-40% hogere, maar eerlijke vleesprijzen, zie https://www.tappcoalitie.nl/nieuws/20034/57--nederlanders-akkoord-met-heffing-vlees-en-zuivel-mits-0--btw-gezond-voedsel

Enkele jaren terug stemde de VVD in de Kunduz-coalitie met GroenLinks, CU en D'66  volgens insiders in met een btw verhoging op vlees, totdat CDA dat blokkeerde. Uit onderzoek van Kieskompas zomer 2018 blijkt dat 68,3% van de VVD-ers 'bereid is de schade aan het milieu mee te rekenen, ook al stijgt hierdoor de prijs van vlees'. https://storage.googleapis.com/planet4-netherlands-stateless/2018/10/abe43062-achtergrond-opiniepeiling-vleesconsumptie-verminderen-milieuschade-beprijzen-en-biolandbouw-bevorderen.pdf  VVD: 'De alsmaar stijgende zorgkosten moeten beperkt worden' (relevant, want die stijgende kosten worden mede veroorzaakt door een bijna twee keer te hoge vleesconsumptie in Nederland op basis van de Schijf van Vijf adviezen voor gezonde voeding). Zie ook standpunt LTO Nederland over vleestax. NB Bedrijvenkoepel MVO NL is partner van de TAPP Coalitie en steunt dus het voorstel van TAPP Coalitie voor een verbruiksbelasting op vlees op milieugrondslag. Ook LTO Glastuinbouw steunt een heffing op vlees, naast een btw verlaging op groente en fruit: https://www.glastuinbouwnederland.nl/nieuws/organisaties-land-en-tuinbouw-gezondheid-en-milieu-presenteren-manifest-gezonde-voeding/

Er zijn veel stemmers op rechtse politieke partijen die niet veel moeten hebben van een hogere (eerlijke) vleesprijs. Ook de Tapp Coalitie wil met deze mensen in gesprek blijven. We kregen bijvoorbeeld een boze reactie van een man, die eerst niets wilde weten van een hogere, maar eerlijke vleesprijs, maar na zich beter geïnformeerd te hebben eigenlijk best voor was, zie Q&A punt 6 https://www.tappcoalitie.nl/q-a-eerlijke-vleesprijs

In het verkiezingsprogramma 2021-2024 staat: "Consumenten gaan de ware prijs betalen voor hun voedsel via een duurzaamheidsheffing op vlees. Zo worden de werkelijke kosten voor het milieu, de natuur en de luchtkwaliteit meegerekend in de prijs. Met de opbrengsten stimuleren we de omslag naar kringlooplandbouw en een gezond voedingspatroon door stimulering van schoolfruit en gezonde schoollunches".

D66 was in 2012 voor een btw verhoging op vlees: 'D66 wil een prijs die de maatschappelijke kosten weergeeft. D66: ‘Wij zijn daarom voor een kiloknallertax op vlees. Hiermee wordt milieuvervuilend en ongezond gedrag bestraft en duurzaam en gezond gedrag beloond’. Uit onderzoek van Kieskompas in de zomer van 2018 bleek dat van alle D66 kiezers 74,9 procent 'bereid is de schade aan het milieu mee te rekenen, ook al stijgt hierdoor de prijs van vlees'. Uit onderzoek van DVJ insights eind oktober 2019 blijkt dat 55% van de stemmers op D66 het TAPP Coalitie voorstel steunen.

Bekijk hier de positieve reactie van Tjeerd de Groot op de plannen voor een eerlijke vleesprijs.

Uit een IPSOS enquete begin 2023 bleek dat 62% van de D66 stemmers  het voorstel van TAPP Coalitie steunt voor ca. 30-40% hogere, maar eerlijke vleesprijzen, zie https://www.tappcoalitie.nl/nieuws/20034/57--nederlanders-akkoord-met-heffing-vlees-en-zuivel-mits-0--btw-gezond-voedsel 

In het Verkiezingsprogramma 2021-2024 staat: "We voeren een eerlijke vleesprijs in waarin alle kosten van vlees zijn doorberekend. Dus ook de klimaat- en natuurschade. De opbrengsten gebruiken we voor het steunen van boeren in de omschakeling naar natuurinclusieve landbouw. We maken groente en fruit goedkoper door het schrappen van de btw" (...) Boeren verdienen eerlijke prijzen voor hun producten en (financiele) waardering voor alle andere nuttige diensten die ze uitvoeren, zoals duurzaam landschaps-, natuur- en waterbeheer. Hiermee leveren boeren een bijdrage aan de biodiversiteit en de aanpak van klimaatverandering. (…) We verbieden de verkoop van voedsel onder de kostprijs..

GroenLinks is al jaren voorstander van een btw verhoging op vlees. Uit onderzoek van Kieskompas in de zomer van 2018 bleek dat van alle GroenLinks kiezers ca. 90 procent 'bereid is de schade aan het milieu mee te rekenen, ook al stijgt hierdoor de prijs van vlees'.

Bekijk hier de positieve reactie van Laura Bromet op de plannen voor een eerlijke vleesprijs.

Uit een IPSOS enquete begin 2023 bleek dat 78% van de GL stemmers  het voorstel van TAPP Coalitie steunt voor ca. 30-40% hogere, maar eerlijke vleesprijzen, zie https://www.tappcoalitie.nl/nieuws/20034/57--nederlanders-akkoord-met-heffing-vlees-en-zuivel-mits-0--btw-gezond-voedsel 

Uit een IPSOS enquete begin 2023 bleek dat 68% van de CDA stemmers  het voorstel van TAPP Coalitie steunt voor ca. 30-40% hogere, maar eerlijke vleesprijzen, zie https://www.tappcoalitie.nl/nieuws/20034/57--nederlanders-akkoord-met-heffing-vlees-en-zuivel-mits-0--btw-gezond-voedsel 

In een gesprek met de directeur van TAPP coalitie gaf de LNV woordvoeder van CDA begin 2023 aan dat hij het voorstel van TAPP voor een eerlijke, hogere vleesprijs, met terugsluis van geld naar boeren voor verduurzaming, zou gaan steunen na de provincie verkiezingen. 

Uit onderzoek van DJV Insights eind oktober 2019 onder 1000 representatieve Nederlanders bleek dat van de CDA stemmers 54% akkoord gaat met het voorstel voor eerlijke vleesprijzen en 600 mln euro subsidie voor boeren. Dus in de afgelopen jaren steunen steeds meer CDA-stemmers het voorstel van TAPP.

Uit onderzoek van Kieskompas in de zomer van 2018 bleek dat van alle CDA kiezers 67 procent 'bereid is de schade aan het milieu mee te rekenen, ook al stijgt hierdoor de prijs van vlees'. 

Het CDA Duurzaamheidsnetwerk schreef in mei 2020 een Handreiking aan de CDA verkiezingscommissie met het volgende voorstel: "De overheid neemt de regie in het organiseren van ‘true pricing’ waarbij de werkelijke maatschappelijke kosten, bijvoorbeeld milieukosten, worden doorberekend. Deze nu nog verborgen kosten kunnen daarmee zichtbaar worden gemaakt en vertaald worden naar de gebruiker". "De overheid stimuleert een verandering in voedingspatroon naar meer consumptie van plantaardige eiwitten, groenten en fruit. Nederland heeft veel te winnen als we gezond eten goedkoper maken en ongezond eten duurder. We eten in Nederland ten opzichte van de richtlijnen twee keer te weinig groenten en fruit en zeker vijftig procent te veel suiker en vlees. Zo worden we steeds ongezonder en stijgen zorgkosten te hard (hart- en vaatziekten, diabetes 2, kanker, overgewicht).(...) Voor minder gezond en minder duurzaam voedsel wordt een reële prijs betaald, bijvoorbeeld voor suikerhoudende dranken en bepaalde proteïnen. Gezond en duurzaam voedsel zoals groenten en fruit wordt goedkoper". Bron: https://www.cda.nl/duurzaamheidsnetwerk

CDA is geen voorstander van een btw verhoging op vlees, maar op 9 dec 2000 pleitte CDA-er Joop Atsma wel voor een consumentenheffing op vlees (om destructie van kadavers te financieren): "De heer Atsma vraagt de minister om te komen tot een ander systeem van financiering, met een heffing op vlees dat de consument in de winkel koopt. Er wordt gemiddeld 44 kg vlees per jaar per hoofd van de bevolking geconsumeerd, zodat een heffing van een paar eurocenten genoeg kan opleveren". Als een heffing op vlees de financiele positie van alle veehouders ten goede komt, is CDA blijkbaar niet tegen. Dit sluit aan op het standpunt van LTO-Nederland in april 2018 voor een 'toeslag' op vlees/zuivel. Maarten Leseman van LTO zegt: "We kunnen ons wel voorstellen dat je een systeem hebt van toeslagen, of taks zoals het nu wordt genoemd, dat uiteindelijk de eiwittransitie financiert. In dat geval blijft alles binnen de keten en kunnen boeren en tuinders daar iets mee doen.”  http://nieuwsredactie.fhj.nl/index.php/2018/04/11/meer-betalen-voor-vlees-en-zuivel/

Van alle stemmers, zijn PvdA stemmers (na PvdD) het meest voorstander van een hogere vleesprijs t.b.v. het milieu. Uit onderzoek van Kieskompas in de zomer van 2018 bleek dat van alle PvdA kiezers bijna 90 procent 'bereid is de schade aan het milieu mee te rekenen, ook al stijgt hierdoor de prijs van vlees'. De PvdA heeft in 2016 gepleit voor een btw verhoging op vlees. De PvdA is in dit dossier niet de partij met de meest constante lijn. Staatssecretaris LNV Co Verdaas opperde in 2012 de vrijwillige vleestaks, https://www.boerderij.nl/Home/Nieuws/2012/12/VVD-wil-geen-vrijwillige-vleestaks-1119822W/ Zijn opvolger Sharon Dijksma voerde het idee weer van de agenda af en partijleider Diederik Samsom zei tijdens de algemene politieke beschouwingen in 2015 dat zijn partij nog niet toe is aan de invoering van de taks. Later in 2016 opperde de PvdA dat de inzet van een vleestaks nodig is en kan helpen de consumptie van vlees te ontmoedigen.https://www.foodlog.nl/artikel/wat-gaat-een-vleestaks-opleveren/allcomments/ Ook werd gepleit door PvdA-er Dikker voor een verbod op prijs stunten met vlees. https://eenvandaag.avrotros.nl/item/pvda-verbod-op-stuntprijzen-vlees/

Bekijk hier de positieve reactie van William Moorlag op de plannen voor een eerlijke vleesprijs.

Uit een IPSOS enquete begin 2023 bleek dat 66% van de PvdA stemmers  het voorstel van TAPP Coalitie steunt voor ca. 30-40% hogere, maar eerlijke vleesprijzen, zie https://www.tappcoalitie.nl/nieuws/20034/57--nederlanders-akkoord-met-heffing-vlees-en-zuivel-mits-0--btw-gezond-voedsel 

Uit opinie onderzoek van DJV Insights eind okt 2019 onder 1000 representatieve Nederlanders blijkt dat van de stemmers op CU 54% voorstander is van het voorstel voor eerlijke prijzen van de Tapp Coalitie en 600 mln euro subsidie aan boeren per jaar. 

Uit een IPSOS enquete begin 2023 bleek dat deze steun is gegroeid naar 62% van de CU-stemmers. zie https://www.tappcoalitie.nl/nieuws/20034/57--nederlanders-akkoord-met-heffing-vlees-en-zuivel-mits-0--btw-gezond-voedsel

CU had in haar verkiezingsprogramma 2021-2024 dan ook deze standpunten opgenomen:

1) Laag btw-tarief op gezonde voeding. De ChristenUnie wil een zo veel mogelijk uniform btw-tarief. Eén van de uitzonderingen zijn groente en fruit. Hiervoor geldt het lage btw-tarief. Producten als vlees en zuivel vallen onder het (vernieuwde) reguliere btw-tarief.

2) Werkelijke prijzen in het schap. De werkelijke prijzen worden getoond bij het schap in de supermarkt. Dit draagt bij aan de bewustwording dat de maatschappelijke kosten van dierlijke productie veel hoger zijn dan de prijs, die de consument betaalt.

3) Faire prijs voor boeren, betere verdeling van winst in de keten. Er komt een fonds, gevoed door supermarkten, dat boeren beloont voor de extra prestaties die zij leveren op het gebied van dierenwelzijn en milieu. Zoals bij duurzame energie de onrendabele top wordt bekostigd met een heffing en een subsidie, zo wordt een boer beloond met subsidie beloond voor de bovenwettelijke prestaties die hij levert, maar die nu onvoldoende betaald worden, terwijl in de winkel door de heffing zo veel mogelijk de echte prijs van een product wordt betaald.

In 2010 pleitte ChristenUnie in het verkiezingsprogramma voor een hogere btw op vlees. Later werd dit losgelaten. Uit onderzoek van Kieskompas in de zomer van 2018 bleek dat van alle ChristenUnie kiezers 82,4 procent 'bereid is de schade aan het milieu mee te rekenen, ook al stijgt hierdoor de prijs van vlees'. Zie ook standpunt LTO Nederland bij CDA.

Bekijk hier de positieve reactie van Carla Dik Faber op de plannen voor een eerlijke vleesprijs.

De PvdD wil al jaren een btw verhoging op vlees. "Een andere mogelijkheid is te kiezen voor een accijns op vlees of een speciale heffing voor de producent van dierlijke eiwitten. De Partij voor de Dieren staat voor al deze varianten open om het vervuiler betaalt principe door te voeren bij de productie van dierlijke eiwitten". In 2010 pleitte de PvdD in het verkiezingsprogramma voor een vleesaccijns van 2 euro per kg https://kassa.bnnvara.nl/nieuws/partij-voor-de-dieren-wil-accijns-op-vlees Uit onderzoek van Kieskompas in de zomer van 2018 bleek (niet verrassend) dat van alle PvdD kiezers ca 95 procent 'bereid is de schade aan het milieu mee te rekenen, ook al stijgt hierdoor de prijs van vlees'. De PvdD heeft eind okt een initiatief nota gemaakt 'slacht tax' . De voorgestelde besteding van de opbrengst en het doel dat de PvdD wil bereiken is totaal anders dan de TAPP Coalitie. TAPP werkt dan ook aan een eigen plan en zoekt brede steun hiervoor in de Tweede Kamer en hoopt dat ook PvdD dat steunt.

Bekijk hier de positieve reactie van Lammert van Raan op de plannen voor een eerlijke vleesprijs.

Uit een IPSOS enquete begin 2023 bleek dat 54% van de PvdD stemmers  het voorstel van TAPP Coalitie steunt voor ca. 30-40% hogere, maar eerlijke vleesprijzen, zie https://www.tappcoalitie.nl/nieuws/20034/57--nederlanders-akkoord-met-heffing-vlees-en-zuivel-mits-0--btw-gezond-voedsel 

DENK heeft geen standpunt in het verkiezingsprogramma over een belasting op vlees. Wel stelt de partij: "Onze collectieve levensstijl heeft negatieve gevolgen voor onze gezondheid en bedreigt diezelfde levensstijl door klimaatverandering, uitputting van grondstoffen en aantasting van de natuur. Onze levensstijl aanpassen levert werk en groei op en beschermt komende generaties. Groene groei is groene kansen. Aangenomen kan worden dat ca. 80% van de DENK kiezers bereid is de schade aan het milieu mee te rekenen in de prijs, ook al als vlees hierdoor duurder wordt. Zie 'anders' stemmers in Kieskompas zomer 2018.

Bekijk hier de positieve reactie van Farid Azarkan op de plannen voor een eerlijke vleesprijs.

Ruim 60 procent van de SP kiezers is bereid meer te betalen voor vlees vanwege het milieu (Kieskompas 2018). De SP vond tot nu toe dat  “de gewone man”,  niet de dupe mag worden, er moet betaalbaar vlees blijven. Het voorstel van de TAPP Coalitie is juist dat mensen met lage inkomens er netto op vooruitgaan, als er een eerlijke, iets hogere vleesprijs komt, danzij een compensatie van 3-5 miljoen mensen die een koopkrachtstijging van 10 euro/maand krijgen. Vlees blijft dus voor iedereen bereikbaar, en niet iets voor de rijken, mocht er een hogere, eerlijke vleesprijs ingevoerd worden, eerlijker voor de boer en eerlijker voor het milieu (ook betalen voor CO2-emissies).  Bovendien worden groenten en fruit juist goedkoper als vlees in prijs stijgt. Nederlanders eten 50% meer vlees dan de Schijf van Vijf en 2x te weinig groenten. Dit geeft veel extra gezondheidsrisico’s. Zorgpremies stijgen hierdoor jaarlijks (mede)  door dit ongezonde patroon). Kiloknallers zijn bovendien erg goedkoop. Kip is zeven maal goedkoper dan in de jaren zestig en varkensvlees 2,5 x zo goedkoop. Kattevoer is vaak duurder!

Uit een IPSOS enquete begin 2023 bleek dat 61% van de SP stemmers het voorstel van TAPP Coalitie steunt voor ca. 30-40% hogere, maar eerlijke vleesprijzen, mits groenten en fruit veel goedkoper worden en lage inkomensgroepen en boeren ruim worden gecompenseerd, zie https://www.tappcoalitie.nl/nieuws/20034/57--nederlanders-akkoord-met-heffing-vlees-en-zuivel-mits-0--btw-gezond-voedsel

Uit een enquete van DVJ Insights eind oktober 2019 onder 1000 representatieve Nederlanders bleek dat van de CU/SGP stemmers 54% voorstander is van het voorstel voor een eerlijke vleesprijs van de Tapp Coalitie (zie website/ nieuws). 

De SGP zet in op een eerlijke prijs voor de boer, zodat die kan investeren in dierenwelzijn en milieu. Hoe kun je groen zijn als je rood staat? Door hun marktmacht knijpen de inkooporganisaties van supermarktketens boeren en tuinders uit. De SGP zoekt naar maatregelen om dit aan te pakken. Sowieso willen we versoepeling van het mededingingsbeleid en versterking van het verbod op misbruik van inkoopmacht. Het stunten met goedkoop vlees, waardoor prijzen onder druk komen te staan en de omschakeling naar duurdere segmenten nog lastiger is, moet ook aangepakt worden. (bron: Dierencoalitie - stemwijzer). Zie ook standpunt LTO Nederland bij CDA. Uit onderzoek van Kieskompas in de zomer van 2018 bleek dat van alle SP kiezers bijna 60 procent 'bereid is de schade aan het milieu mee te rekenen, ook al stijgt hierdoor de prijs van vlees'.

Bekijk hier de positieve reactie van Chris Stoffer op de plannen voor een eerlijke vleesprijs.