Teleurstelling over regeerakkoord zonder eerlijke vleesprijs
Teleurstelling bij bedrijven en ngo’s over regeerakkoord zonder eerlijke vleesprijs
75 zorgorganisaties, drie topsectoren en diverse landbouw- en bedrijven organisaties (o.a. Glastuinbouw Nederland en TAPP Coalitie)[1] deden in juni 2021 in een brief een oproep voor een heffing op vlees en frisdrank, een BTW- verlaging op groenten en fruit en een subsidie voor gezonde lunches. De TAPP Coalitie vindt het zeer teleurstellend dat ondanks de brede maatschappelijke steun de eerlijke vleesprijs het regeerakkoord in de vorm van een milieuheffing of btw verhoging niet heeft gehaald. De suikertaks en de 0% BTW op groente en fruit staan er gelukkig wel in. Zo’n 80% van de bevolking wil juist meer actie van de regering voor een belasting op vlees om de klimaatdoelen voor 2030 te halen (Klimaatraadpleging TU Delft[2]).
Ondanks dit slechte nieuws laat de TAPP Coalitie zich niet uit het veld slaan in de strijd voor de eerlijke vleesprijs! Het regeerakkoord biedt een paar haakjes. Het kabinet noemde in het regeerakkoord wel ‘een eerlijke prijs voor boeren’ als opgave voor 'supermarkten zodat hun hele assortiment aantoonbaar duurzaam en diervriendelijk wordt’. Dit zou in een convenant geregeld moeten worden, als basis voor wettelijke maatregelen in de komende jaren. Ook staat in het regeerakkoord: 'We onderzoeken op welke wijze een bijdrage van de consument aan de verduurzaming van de landbouw vormgegeven zou kunnen worden’. TAPP Coalitie gaat ervan uit dat hiermee de ’true price’ bedoeld wordt en stelt voor te beginnen met een onderzoek naar een duurzaamheidsbijdrage op vlees en zuivel. Inmiddels heeft D66 bevestigd dat deze zin betekent dat "onderzoek zal worden gedaan naar een wijze waarop een vleesbelasting zou kunnen worden vormgegeven".. Daar is de TAPP Coalitie uiteraard erg blij mee en we willen graag met het nieuwe kabinet meedenken over beste wijze van uitvoering van een heffing op vlees met een financieel terugsluissysteem naar een duurzame landbouw. In het Duitse regeerakkoord staat zo’n meerprijs op vlees en zuivel voor milieu en dierenwelzijn ook al aangekondigd.
TAPP Coalitie directeur Jeroom Remmers: “Het niet-opnemen van de eerlijke vleesprijs in het regeerakkoord is een afwijzing van de wens van een ruime meerderheid van de stemmers op VVD, D66, CDA en CU[3]. Zij willen juist dat de regering de te goedkope kiloknaller vleesprijs corrigeert, om zo winst te boeken voor klimaat, milieu, volksgezondheid en lagere zorgkosten. Onbegrijpelijk dat dit plan ontbreekt. Van de Nederlanders is 62 procent bereid om fors meer te betalen voor een stuk vlees als dit geld ten goede komt aan verduurzaming van de landbouw, het goedkoper maken van groente en fruit en het subsidiëren van gezond voedsel (DVJ enquête 2019, AD peiling). Het regeerakkoord bood de kans voor een vernieuwende aanpak voor beprijzing van voedsel, wat leidt tot preventie (lagere zorgkosten) en veel minder broeikasgasemissies. Voorstellen lagen al klaar in verkiezingsprogramma’s en plannen vanuit de achterban van VVD, D66, CDA en ChristenUnie, met draagvlak in de samenleving, maar het nieuwe kabinet heeft dit signaal niet opgepakt. Op 20 april 2021 heeft Wopke Hoekstra namens de regering een brief naar de Tweede Kamer gestuurd met een voorstel voor een ‘reële beprijzing van vlees’ en een subsidie of BTW-verlaging op groente en fruit[4]. Dit plan is doorgerekend door PBL en toonde zeer positieve effecten voor volksgezondheid, lagere zorgkosten en twee megaton minder broeikasgasemissies. Ook de Wereldbank had vorig jaar in een rapport over obesitas regeringen gevraagd suiker en vlees duurder te maken en gezond voedsel juist goedkoper. De roep om een heffing op vlees werd afgelopen jaren steeds sterker. Bij een ‘eerlijke’ vleesprijs worden de maatschappelijke kosten die met de productie en consumptie van vlees samenhangen in de kiloprijs van vlees meegenomen: de externe kosten voor broeikasgassen, stikstof, fijnstof en biodiversiteitsverlies. Dit gebeurt met de bedoeling de heffingsopbrengsten ook daadwerkelijk te investeren in verduurzaming van het product. Met de opbrengsten worden boeren dus ook in staat gesteld de landbouw (verder) te verduurzamen. Tegelijk zou het BTW-tarief op groente en fruit verlaagd worden of zou hiervoor een subsidie moeten komen. Voor de allerlaagste inkomens zou een compensatie via een andere weg wenselijk zijn. Bovenstaande elementen komen terug in de verkiezingsprogramma’s van o.a. D66 en ChristenUnie. De VVD- en CDA-duurzaamheidsnetwerken schreven brieven aan de verkiezingscommissies en pleitten voor het verhogen van de vleesprijs, met een heffingsopbrengst voor het verduurzamen van de veehouderij en voor een lagere BTW op groenten en fruit. Liberaal Groen schreef 9 juni 2020 aan de VVD-verkiezingscommissie: “De meeste liberalen waarderen een goed stuk vlees, maar de prijs is te laag. Volgens een rapport van CE Delft is een reële prijs voor vlees en zuivel nodig (duurzaamheidsbijdrage vlees)”.
Meer info:
Jeroom Remmers, 06 22 40 77 12, Directeur TAPP Coalitie tappcoalitie.nl
Tijdlijn op weg naar een eerlijke vleesprijs
1942: Nederlandse vleesaccijns na vele eeuwen door Duitsers afgeschaft
2019: TAPP Coalitie publiceert voorstel eerlijke vleesprijs: milieukosten per kg vlees betalen
2019: 62% Nederlanders steunt eerlijke vleesprijs blijkt uit enquêtes
2019: Staatssecretaris Menno Snel (D66) zegt onderzoek toe reële beprijzing vlees
2020: Minister Financiën Wopke Hoekstra stuurt dit onderzoek naar Tweede Kamer
2020: Minister LNV Carola Schouten positief over eerlijke vleesprijs na petitie
2020: D66, CU, GL, Volt, PvdD nemen eerlijke vleesprijs op in verkiezingsprogramma
2020: PvdA, Denk, 50+ positief over eerlijke vleesprijs, groene achterban VVD, CDA ook
2021: Honderden bedrijven, 70 zorgorganisaties, 3 topsectoren vragen o.a. om vleestaks
2021: Regeerakkoord Rutte IV kiest voor eerlijke voedselprijs en 0% btw groenten/fruit
Bron: https://tappcoalitie.nl/nieuws
[2] https://tappcoalitie.nl/nieuws/16522/dd
[3] https://tappcoalitie.nl/nieuws/12340/rtl-nieuws-en-ad-positief-over-hogere--eerlijke-vleesprijs-
-----------------------------------------------------
Vermeldingen in de media van delen uit dit persbericht verschenen o.a. in:
Nieuwe Oogst: https://www.nieuweoogst.nl/nieuws/2021/12/20/groentenfruit-huis-steunt-btw-verlaging-groente-en-fruit
Nederlands Dagblad: https://www.nd.nl/varia/varia/1074544/supermarktenkoepel-steunt-aandacht-van-coalitie-voor-gezond-eten
Reformatorisch Dagblad: https://www.rd.nl/artikel/955190-supermarktenkoepel-steunt-aandacht-van-coalitie-voor-gezond-eten
