Nieuw plan gelanceerd in Brussel voor de 'EU Food Price Reform'
Consument steunt EU-initiatief: hogere prijzen voor dierlijke eiwitten en lagere prijzen voor plantaardig voedsel.
Een nieuwe structuur lost verschillende problemen tegelijk op zonder de consumentenkosten te verhogen.
Ongeveer 60% van de Duitse, Franse en Nederlandse consumenten is bereid een hogere prijs te betalen voor regulier vlees en zuivel om de prijzen van plantaardig of biologisch geproduceerd voedsel te verlagen. Dat blijkt uit een representatief Ipsos-rapport in opdracht van de TAPP Coalitie. Deze resultaten vormen een directe goedkeuring voor het Europees Parlement dat al een amendement heeft aangenomen om btw te differentiëren om de nieuwe echte prijsstructuur te creëren. Een zorgvuldig uitgebalanceerd implementatieplan (gebaseerd op een wetenschappelijk rapport van CE Delft - dat nu door een publieke meerderheid wordt gesteund - werd in Brussel gepresenteerd en overhandigd aan Wim Debeuckelaere van de EU-commissie (DG Health Unit Farm to Fork Strategy).
De cijfers bevestigen
In dit plan van de TAPP Coalitie worden beleidsopties voorgesteld om de noodzakelijke herstructurering van de voedselprijzen door te voeren. De nieuwe structuur kan worden gevormd door in 2025 een btw-tarief van maximaal 21% toe te passen op vlees, zuivel en eieren. Door dit tarief zullen de prijzen iets stijgen. In Duitsland wordt bijvoorbeeld de consumentenprijs van een liter melk met 10 eurocent verhoogd, terwijl een pond kip 30 eurocent duurder wordt. Consumenten zouden worden gecompenseerd door deze ‘echte prijs’-belastingverhoging te recyclen met een nieuwe btw van 0% op groenten, fruit, brood, granen, biologische voeding en vlees- en zuivelalternatieven. Door dit plan blijft een goed gevuld winkelmandje dezelfde prijs: de prijsstijgingen van sommige producten worden gecompenseerd door de prijsdalingen van veel andere producten. Belastingtarieven kunnen dus sturen richting een meer realistische, echte prijsstelling met voordelen voor gezondheid, klimaat, dierenwelzijn en kwaliteitslandbouw; thema's die consumenten belangrijk vinden volgens Ipsos.
Onderzoeksbureau CE Delft heeft het plan gevalideerd en doorgerekend en acht het realistisch en haalbaar. Uit hun verklaringen blijkt dat de wens tot voedselverandering van de meerderheid van de Duitsers, Fransen en Nederlanders kan worden gerealiseerd. Het nieuwe plan is een manier om het echte prijsprincipe voor voedsel in Europa te verhogen.
True Pricing
True pricing gaat over het meenemen van alle reële, maatschappelijke kosten – zoals verlies aan biodiversiteit, uitstoot van broeikasgassen en zorgkosten – in de prijs. De kwaliteit van vlees en vleesproductie, evenals een eerlijk inkomen voor boeren, maken deel uit van de redenering achter echte prijzen.
Jeroom Remmers, directeur van de TAPP Coalitie:
“Momenteel worden de externe maatschappelijke kosten van de dierlijke producten op onze dagmenu’s niet vergoed. Men weet dat dit niet de beste manier is om ons stuk vlees of zuivelproduct toekomstbestendig te maken. We weten allemaal dat de Europese Unie progressiever kan zijn dan haar lidstaten, dus het feit dat er brede steun is in belangrijke lidstaten is een duidelijk signaal. We zijn er van overtuigd dat nog veel meer lidstaten ons zullen volgen op deze reis naar eerlijke prijzen.”
Volgens het rapport van CE Delft (met wetenschappelijke ondersteuning van Egologic institute / I4CE) zal de nieuwe echte prijsstructuur de uitstoot van broeikasgassen verminderen en de vraag naar plantaardig en biologisch voedsel vergroten, waardoor boeren kunnen overstappen op biologische en duurzame landbouwmethoden en een betere inkomen.
In de EU Green Deal for Food (van boer tot bord-strategie) werd in 2020 geschreven dat 'de EU-belastingstelsels er ook op gericht moeten zijn ervoor te zorgen dat de prijs van verschillende voedingsmiddelen de werkelijke kosten weerspiegelt in termen van gebruik van eindige natuurlijke hulpbronnen, vervuiling, broeikasgasemissies en andere milieu-externaliteiten'. De EU-Green Deal For Food stond een 0% btw-tarief toe op duurzame of gezonde voedingsproducten. Het Framework for Sustainable Food Systems, dat dit najaar verschijnt, is een volgende stap in de implementatie van de Farm to Fork-strategie.
Voordelen voor de consument
Het plan van de Coalitie helpt de consumptie van gezond voedsel te vergroten en de consumptie van rood en bewerkt vlees te verminderen, wat de volksgezondheid ten goede komt en de zorgkosten verlaagt. Al met al zal de consument niet meer betalen voor zijn boodschappen blijkt uit de berekeningen. Als extraatje kan de overheid kiezen voor een berekende en bewezen methode die de totale voedseluitgaven verlaagt. Dit kan worden bereikt door het voorbeeld te volgen van landen als het Verenigd Koninkrijk die consumenten voedselvouchers van maximaal 200 Britse pond (Healthy Start Food Vouchers) geven om voedseluitgaven te verminderen en gezonder kopen te stimuleren. Deze overheidsmaatregel zal de positieve effecten van het kernplan nog verder vergroten. Het stimuleert de koopkracht van de consument en stimuleert een gezonde inname van groenten en fruit; resultaten die bijdragen aan het realiseren van de vastgestelde rijksplannen voor de komende jaren.
“Een van de misvattingen over een eerlijke prijsstelling is dat dierlijke eiwitten hierdoor minder koopbaar worden, vooral voor lagere inkomensgroepen. Dit wordt door dit onderzoek eens te meer ontkracht: iedereen is nog steeds heel goed in staat om te kopen wat hij of zij wil. In feite lossen we een probleem op dat al tientallen jaren speelt; gezonde voeding wordt voor iedereen betaalbaarder, stelt Gerben-Jan Gerbrandy, oud-Europarlementariër en lid van de adviesraad van de TAPP-coalitie."
TAPP-Coalitie
TAPP is een Nederlandse Coalitie van verschillende maar gelijkgestemde bedrijven, boeren, wetenschappers en ngo's uit het hele politieke spectrum, over één ding zijn ze het eens: het belang van echte prijzen voor vlees en zuivel. In Nederland heeft de coalitie met succes true pricing op de politieke agenda gezet: 63% is voorstander van een echte en iets hogere vleesprijs, mits het geld wordt aangewend ten behoeve van de consument en de boer. Dit heeft ertoe geleid dat verschillende verantwoordelijke Nederlandse ministers het plan hebben gesteund en het verder hebben onderzocht voor uitvoering.
Link naar CE Delft rapport 'Pay as you eat meat, zuivel, eggs',
De Powerpoint Presentatie van 23 maart, de link naar het Ipsos rapport en de top-10 prioriteiten voor het EU Framework for Sustainable Food Systems.
Proveg schreef dit artikel over de Ipsos-enquête en de voorstellen van de TAPP-coalitie.
Berichtgeving in de media:
POLITICO Pro Morning Agri and Food 23 maart (duurzaamheidsnieuws door B. BRZEZIŃSKI
met D. DE LORENZO, S.A. AARUP en L. GUILLOT)
https://vegconomist.com/studies-and-numbers/europeans-vat-healthy-sustainable-foods-raising-meat-prices/
Enquête: Les Européens sont favors à une TVA de 0 % sur les sains et sustainables et à une augmentation du prix de la viande - vegconomist - le magazine de l'économie vegane
Enquête: Europeanen steunen 0% btw op gezonde, duurzame voeding en stijgende vleesprijzen - NXTaltfoods
https://www.naturalproductsonline.co.uk/world/europeans-send-clear-signal-for-0-vat-on-climate-friendly-foods/
In het kort het voorstel van de TAPP Coalitie
Het voorstel houdt in dat de BTW op groenten en fruit verlaagd wordt naar 0%. Dit tarief gaat ook gelden voor plantaardige vlees- en zuivelvervangers, noten, brood, volkorenproducten en biologische voeding.
Dit betekent een eerlijke, iets hogere prijs op vlees inclusief alle kosten.
Dit kan gerealiseerd worden door in 2030 een eerlijke vleesprijs te hanteren waarbij alle milieukosten zoals CO2 in de vleesprijs zijn verwerkt. Hierdoor wordt kippenvlees in 2030
20 eurocent duurder per 100 gram en rund- en varkensvlees 57 en 45 eurocent duurder per 100 gram (cijfers voor Nederland).
Voor Frankrijk: Kippenvlees wordt daardoor in 2030 15 eurocent duurder per 100 gram en rundvlees en varkensvlees worden 81 en 17 eurocent per 100 gram duurder. Voor Duitsland: Kippenvlees wordt daardoor in 2030 14 eurocent duurder per 100 gram en rundvlees en varkensvlees worden 88 en 18 eurocent per 100 gram duurder.
Dit kan worden gerealiseerd door een nieuwe verbruiksbelasting. Het toepassen van het normale (hoogste) btw-tarief is een andere optie met een lagere prijsstijging ten opzichte van de vorige optie.
Financiële compensatie voor lage inkomensgroepen
Voor huishoudens met een laag inkomen (20% laagste inkomensgroepen) wordt een vergoeding gegeven, om ervoor te zorgen dat alle consumenten, arm of rijk, het zich nog steeds kunnen veroorloven om vlees voor de echte prijs te kopen. Dit komt neer op 120 euro per jaar per hoofd van de bevolking voor de 20% laagste inkomensgroepen. Dat kan geld zijn of gratis voedselbonnen voor gezonde, duurzame voeding.
Subsidies voor boeren
Veehouders krijgen minimaal 10.000 euro extra per jaar voor het produceren met hogere eisen op het gebied van dierenwelzijn en/of duurzaamheid. Dit bedrag compenseert de steeds hogere kosten die zij moeten maken om diervriendelijker of milieuvriendelijker te produceren (bijvoorbeeld CO2-uitstoot verminderen, of voor het verminderen van dieren per stal voor beter dierenwelzijn en het verminderen van vervuiling).
