VN rapport FAO ‘True Costs of Food’ bepleit heffingen op vlees en subsidie groenten.
Persbericht 8 november 2024 van Transitiecoalitie Voedsel en TAPP Coalitie
VN rapport FAO ‘True Costs of Food’ bepleit heffingen op vlees en subsidie groenten
Nederlandse onderzoeken naar heffingen op vlees en true pricing krijgen mondiaal aandacht in nieuw FAO rapport
Vandaag 8 november 2024, vlak voordat 11 november de VN klimaatconferentie start in Baku, heeft de FAO een nieuw vervolgrapport over de externe kosten van de voedselketens gepubliceerd, het SOFA 2024 rapport [1]. De externe kosten (‘verborgen kosten’) zijn de kosten die niet in de prijs tot uiting komen, maar wel grote maatschappelijke kosten zoals gezondheid, klimaat en biodiversiteit betreffen.
Volgens dat vorig jaar verschenen FAO rapport bedragen de externe kosten van onze voedselsystemen jaarlijks 10 biljard dollar [2], een veelvoud van wat we in de winkel betalen. Verreweg het grootste deel daarvan wordt beschouwd als gezondheidsschade, met voedsel dat te weinig goede voedingsstoffen bevat en obesitas als belangrijkste factoren. Maar bedrijven, en daarmee de aandeelhouders, draaien niet op voor de milieu- en gezondheidsschade. Op de Beurs worden bedrijven niet afgerekend op hun maatschappelijke effecten. De FAO adviseert landen nu die externe kosten op te nemen in voedselprijzen, o.a. via heffingen, waarbij lage inkomensgroepen wel gecompenseerd dienen te worden.
In dit vandaag gepubliceerde FAO rapport wordt ook aandacht besteed aan de inbreng die TAPP Coalitie en de Transitiecoalitie Voedsel afgelopen winter hebben geleverd [3] op het vorige keer verschenen rapport naar de verborgen kosten van onze voedselsystemen. Zo wordt een true price catering project van TAPP Coalitie genoemd bij universiteiten met ‘true pricing’ bij vlees, gezond eten werd goedkoper. Ook wordt de succesvolle ‘True Cost Week’ met vlees en zuivel genoemd van de Duitse supermarkt Penny.
Voor Nederland komen die schattingen op ruim 50 miljard dollar per jaar (zie bijlage 2). Dan gaat het om extra kosten door ongezond voedsel, de impact van de voedselketens op de uitstoot van broeikasgassen, en biodiversiteitsverlies. Beleid voor meer gezond en duurzaam voedsel is goed voor de BV Nederland omdat het miljarden euro’s aan schadekosten zal verlagen.
Vanuit TAPP Coalitie en de Transitiecoalitie Voedsel zijn een aantal Nederlandse studies belicht waarin duidelijk gemaakt wordt dat instrumenten als belonen en beprijzen adequate instrumenten zijn om klimaatdoelen te realiseren. Met name heffingen op vlees en zuivel lenen zich goed voor een vermindering van de vleesconsumptie. Er komen overigens steeds meer studies waaruit blijkt dat vermindering van de vleesconsumptie ook goed is voor de gezondheid.
In het vandaag gepubliceerde FAO rapport wordt ook uitgebreid ingegaan op de mogelijkheden om met belastingen de verborgen kosten van het voedselsysteem te verminderen, waarbij zij landen en bedrijven oproepen dit te steunen (zie citaten).
Meer inlichtingen:
Joost de Jong 0031 62 811 3854 (Transitiecoalitie Voedsel)
Jeroom Remmers 0031 622 40 7712 (True Animal Protein Price Coalitie)
TAPP Coalitie geeft bij de VN Klimaatconferentie op maandag 11 november een persconferentie over FAO Sofa 2024 (15:00h - 15:30h AZT/UTC+4). Meer informatie: https://unfccc.int/event/tapp-coalition-analysing-the-cop28-food-declaration-160-countries-ndc-s-and-the-new-fao-sofa-report
Dit thema komt ook terug bij andere COP29 persconferenties: https://tappcoalition.eu/nieuws/22814/tapp-coalition-activities-at-cop29-un-climate-conference
Expliciete citaten uit het vandaag gepubliceerde FAO rapport:
p.28: “Another promising lever that would not increase the fiscal burden, therefore, is to reform the current system of taxation to complement the repurposing of agricultural support. A recent study on the impacts of reforming the existing value added tax (VAT) mechanisms in Europe – considering that VAT accounts for over one-fifth of public revenues in the European Union – finds that aligning VAT rates with health and environmental objectives could decrease food-related GHG emissions, reduce the dietary risks associated with NCDs and increase tax revenues, while leaving the cost of a healthy food basket mostly unchanged. The modelled health improvements (that is, lower mortality and disease burden attributable to dietary and weight-related risk factors) are linked to cutting VAT rates on fruits and vegetables, whereas most environmental and revenue benefits are driven by increased VAT rates on meat and dairy. Using taxes in a way that does not discriminate among who bears the costs can inevitably be regressive (that is, have a disproportionate impact on poorer consumers); therefore, policy packages including such levers need to combine them with other health-related programmes to prevent disproportionate impacts on low-income households and children”.
p 59 “ In addition to TCA, some businesses are experimenting with “true prices”, where the hidden costs of products are incorporated into transactions to improve transparency and decision-making.In the Kingdom of the Netherlands, the true price supermarket, De Aanzet, permanently charges true prices, fostering a positive bond between farmers and consumers. Similarly, the Van Vessem bakery uses true price information to demonstrate that its bread is twice as sustainable as the average bread. The goal of true pricing is to eliminate or reduce hidden costs as much as possible and ensure that affordable and healthy food is accessible to people, aligning with the right to food. By broadening its implementation, unsustainable products could become more expensive, while sustainable alternatives could become more affordable. This shift would encourage consumers and businesses alike to prioritize sustainability in their purchasing decisions”.
“The Food service industry is also experimenting with true pricing, particularly in the Kingdom of the Netherlands, where the canteen of the Ministry of Infrastructure and Water Management has piloted true pricing for 15 products. Vermaat, one of the country’s largest catering companies, has used true price information to adapt recipes, used remediation to improve the egg value chain, and now has true pricing in its Food Vision 2027. In partnership with Netherlands universities, it applied true prices to meat, increasing prices by an average of 40 percent, while vegetables, fruits and vegetarian meals became 9 percent cheaper. This resulted in greater customer satisfaction and people buying 20 percent less meat and seven times more vegetarian options, vegetables and fruits.
This demonstrates that companies’ interest in moving towards healthier, more sustainable and justly produced goods needs to be backed by financial investment. The next section explores how and why financial institutions are increasingly prioritizing activities that advance agrifood systems transformation”.
p.77 “A politically more feasible option could be to reform existing tax regimes. A recent paper found that a VAT reform to decrease taxes on fruits and vegetables and increase taxes on animal products would have the potential to address environmental and health hidden costs in Europe without affecting government revenue. True pricing initiatives to reflect the true cost of food in market prices act like a tax in principle,…
Overall, a combination of taxes and subsidies with other levers that aim to change diets directly, either through improved information to instigate behavioural change or through regulations to improve the nutrient profile of food during the production stage, is essential”.
1) https://openknowledge.fao.org/items/5c02d590-5016-4cde-90f3-44619864d221
2) Hidden costs of global agrifood systems worth at least $10 trillion
3) https://www.fao.org/fsnforum/comment/12091
Bijlage 2:
Burden of Netherlands: TOTAL HIDDEN COSTS 50. 631 mld per jaar
ENVIRONMENTAL Climate 3.346
Land 556
Nitrogen 7.860
Burden of disease 38.869
