EU-Mercosur deal slecht voor klimaat en boeren - brief aan EU-ministers: stop de deal
Gisteren stuurde TAPP Coalitie deze brief aan EU-presidenten, Ministers van Landbouw en Milieu, en leden van het Europees Parlement (commissies Agri en Envi):
Geachte Presidenten, Ministers van Landbouw en Milieu, en leden van het Europees Parlement,
Vandaag heeft de Europese Commissie een controversieel handelsakkoord ondertekend met vijf Mercosur-landen. Meer informatie: https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_24_6244
TAPP Coalitie, een Europese alliantie van voedselbedrijven, boeren en NGO's die 7.000 Europese bedrijven en 1,6 miljoen burgers vertegenwoordigt, roept de EU-lidstaten en het Europees Parlement op om dit akkoord te blokkeren.
De boerenorganisatie COPA Cogeca is woedend; onder andere door dit soort oneerlijke handelsakkoorden protesteerden boeren vorig jaar op straat. Deze akkoorden leiden tot goedkope importen uit Zuid-Amerika, met veel lagere milieunormen en dierenwelzijnsstandaarden, wat zorgt voor oneerlijke concurrentie. De Europese Commissie beweert dat het akkoord geen ontbossing zal veroorzaken vanwege EU-regels voor ‘ontbossingsvrije’ producten. Maar kranten staan vol met berichten over hoe boeren en handelaren deze regels omzeilen, waardoor ontbossing legaal en illegaal doorgaat. Frankrijk, Polen en Oostenrijk zullen het EU-Mercosur-akkoord niet ondertekenen, en het Nederlandse parlement riep onlangs opnieuw op om het akkoord te blokkeren. Ook het Europees Parlement is kritisch.
Het is dus nog maar de vraag of het EU-Mercosur-akkoord daadwerkelijk doorgaat.
Het nieuwe EU-Mercosur-akkoord stelt: 'Het akkoord zal EU-industrieën goedkopere hoogwaardige grondstoffen bieden door tarieven te verlagen of af te schaffen die Mercosur momenteel oplegt aan export naar de EU van producten zoals sojaproducten (voeder voor Europees vee)'. Dit zal de prijzen van soja verlagen, wat op zijn beurt de prijzen van vlees en zuivel in de EU verlaagt, wat zal leiden tot een hogere consumptie. Dit staat haaks op de doelstellingen van het Klimaatakkoord van Parijs en de 'Farm to Fork'-strategie, die juist vraagt om een vermindering van de vleesconsumptie in de EU vanwege gezondheids- en klimaatoverwegingen.
Er zijn juist eerlijke prijzen op vlees nodig (via milieuheffingen), of een agri-ETS-systeem voor voor slachthuizen en zuivelfabrieken, niet lagere prijzen voor vlees en zuivel als gevolg van EU-Mercosur-akkoorden.
Eerdere milieueffectbeoordelingen toonden aan dat het EU-Mercosur-akkoord slecht is voor het klimaat: meer vlees- en sojaproductie in Zuid-Amerika (voor de EU-markt) en meer zuivelproductie in Europa (voor Mercosur) vergeleken met geen akkoord. Uit eerdere impactanalyses bleek dat de EU-Mercosur-handelsdeal de uitstoot van broeikasgassen door handel in slechts acht landbouwproducten met een derde zal verhogen. Onderzoek van GRAIN, dat in 2019 geleden werd gepubliceerd, toont aan dat het handelspact de klimaatemissies voor acht landbouwproducten met 8,7 miljoen ton per jaar zal verhogen, een derde meer dan in 2019 werd geproduceerd. Meer dan 80% van deze emissies zal afkomstig zijn van één product: Mercosur-rundvlees. Aan de kant van Europa zullen de emissies door de export van zuivelproducten met 500% stijgen.
Het huidige akkoord is iets beter dan voorheen, maar netto nog steeds slecht voor het klimaat. Dit komt doordat de zuivelproductie in Europa zal toenemen (voor de Mercosur landen) en meer (goedkoop) vlees uit Zuid-Amerika naar de EU zal komen met lagere invoertarieven (90.000 ton rundvlees, 1,6% van de rundvleesproductie in Europa, en 180.000 ton pluimveevlees uit Mercosur, 1,4% van de pluimveeconsumptie in de EU). De handel in varkensvlees tussen de blokken is vrijwel onbelast en zal daarom ook groeien. Kortom: hoewel er een rem zit op goedkope EU-vleesimporten, zal er dankzij het akkoord nog steeds meer (goedkoop) vlees en soja naar de EU komen.
Opmerkelijk is dat de milieu-effectstudie nog niet eens is gepubliceerd; de Europese Commissie stelt vandaag: 'de Trade Sustainability Assessment (SIA) is nog in uitvoering'.
TAPP Coalitie heeft in het verleden gepleit voor het invoeren van CBAM-importheffingen op alle import van vlees, zuivel en veevoer naar de EU die wordt geproduceerd met lagere milieunormen dan in de EU. Een meetlat hiervoor zou een FAO-database kunnen zijn van broeikasgasemissies per kilogram product. Zuid-Amerikaanse producten scoren hierop aanzienlijk slechter dan Europese producten. Ongeacht een Agri-ETS of het EU-Mercosur-akkoord, zou de Europese Commissie CBAM-importheffingen op vlees, zuivel en soja moeten overwegen om de wereldwijde uitstoot van de landbouwsector te verminderen en EU-boeren te beschermen tegen oneerlijke handel.
Hoogachtend,
Jeroom Remmers
Directeur TAPP Coalitie
